Toplumda gömülü(gömük) dişlerin, yani çoklukla ağızda çıkamayan 20 yaş dişleri çekimi süreci olmak üzere, kist operasyonları, ağız tümörlerinin çıkarılması-temizlenmesi operasyonlarını, implant cerrahisini, frenilektomi – vestibüloplasti – frenulum – (yani dudak, yanak ve lisan üzere oluşumları sert dokuya bağlayan kas ataçmanlarının) özgürleştirilmesi operasyonlarını, çene kemiğini ilgilendiren ve ortodonti ile birlikte yapılan ortognatik tedaviler için gereken lefort ameliyatlarını, ekleme direk müdahaleleri, eklem cerrahilerini çene cerrahisi branşı yapmaktadır.
Gömülü dişler horizontal ve vertikal yani düşey ve açılı olmak üzere gruplandırılırlar.
Gömülü dişlerin cerrahisi;
Çoklukla ağızda sürme sorunu olan üçüncü azı dişlerinin çekilmesi (ekstraksiyonu) sürecidir. Bu dişler 17–25 yaşları ortasında sürme vakti olduğundan ötürü bunlara 20 yaş dişi de denmektedir. Bu dişlerin ağızda bırakıldığı durumlarda mevcuttur. Şayet düzgün karşı dişle temas edecek bir doğrultuda, yer darlığına sebep olmayacak halde sürerse 20 yaş dişlerinin çekimi gerekmeyebilir. 20 yaş dişlerinden sonra damakta yeniden sürme sorunu yaşanan dişler köpek(kanin) dişleridir. Bunlarda birebir biçimde damaktan çıkarılabilir yahut ortodontik braketlerle sürdürülebilir.
Yirmi yaş dişlerinin neden çekilmesi gerekir?
ÇÜRÜK: dişin sürmesi sırasında oluşan yuvada tükrük, bakteri ve yiyecek artıkları birikirse dişte çürük oluşturabilir ve yanındaki dişide tehdit edebilir.bunları erken fark etmek zordur. Çürük oluşursa bu dişlerde ve etraf dokularda enfeksiyona ve apseye neden olabilir.Ağrılı durumlar görülebilir.
DİŞETİ APSESİ(PERİKORONİTİS):En sık rastalanan 20 yaş dişi çekimsebeplerindendir, bir kısmı sürmüş dişlerde , o bölgedeki enfeksiyon yumuşak dokuyada sıçrar ve ağız kokusuna , ağrıya ve ödeme neden olur.bazı durumlarda ağzın tam açılamaması Halide oluşur(trismus).bu durum daha da ilerlerse lenfler aracılığı ile yanak ve boyun bölgesine de yayılır. Bu bölge uygun temizlenemediği için enfekte olmaya yatkındır.
BASINÇ AĞRISI: Sürme sırasında 20 yaş dişleri komşu dişlere de baskı yapıp o bölgede basınç ağrısına neden olabilir. hatta yandaki dişte aşınmaya, rezorpsiyona neden olabilir.
ORTODONTİK GAYELİ: Birçok genç birey dişlerindeki çapraşıklıkları düzeltmek için ortodontik tedavi görmektedir. Yirmi yaş dişlerinin sürme basınçları öteki dişlerede kuvvet uygulayıp, itmeye neden olur ve bunun sonuçu dişlerde çapraşıklıklar oluşur.
PROTEZLE İLGİLİ SEBEPLER: Protez planlaması yaparken yirmilik dişleride hesaba katmalıyız, zira yirmilik dişler protetik olarak nadiren kullanılırlar. Kimi durumlarda bu nedenle 20 yaş dişlerinin çekimi gerekebilir.
KİST OLUŞUMU: Gömülü dişler sürerken etrafındaki folikülün(kılıf) rezorbe olmamasından kaynaklanan kistik oluşumlar görülebilir. Bu oluşumlar büyüyüp kemikte rezorpsiyona(aşınmaya) neden olabilir ve kemikte büyük boşluklar oluşturup çene kemiğini zayıflatabilir. Bunlarda çene kemiğinde kırıklara yol açabilir. Enderde olsa bu kistler tümörlere dönüşebilir. Bu riski almamak için yirmilik dişlerin çekimi geciktirilmeden yapılmaktadır.
Yirmilik dişimden rahatsızlığım yok, çekilmesi gerekir mi?
Dişinizden rahatsızlığınız olmasa bile denetim olması açısından hekiminizle görüşüp, muayene olup, bir panaromik sinemayla durumuna bakmak gerekir. Şayet konumunda bir sorun yoksa, enfeksiyon, yer darlığı, çürük sorunu, ağız kokusu yoksa daha sonra kıymetlendirilebilir. Lakin unutulmamalıdır ki bunların hepsi apansız beklenmedik bir vakitte ortaya çıkıp çok daha fazla külfet ve ağrıya neden olabilirler. Bu durumun ortaya çıkmaması için muhafaza amaçlıda çekilebilirler.