Yaşlı bireyler ağız bakımı açısından altı ayda bir denetim edilmelidir. Lakin,ağız bakımı düzgün olmayan ve ağız dokularını etkileyen sistemik hastalığı olanlar daha kısa 1-3 ay üzere aralıklarla görülmelidir.
- Yaşlıda dişeti mekanik kuvvetlere karşı dirençli olmadığı için, bu hastalara yumuşak kıllardan oluşan diş fırçaları tavsiye edilir.
- Floridli diş macunları ve ağız gargaraları önerilir.
- Dişlere yapılan flor uygulamaları ile kök çürüklerinin oluşumu yahut başlangıç halindeki çürüklerin ilerlemesi önlenebilmektedir.
- Dişeti dokusunun kaybı sonucu oluşan dişler ortası boşluklar, besin birikimine neden olacağı için, bu alanların paklığı arayüz fırçası ve diş ipliği ile yapılmalıdır.
- Ağız bakımını gerçekleştiremeyen yatağa bağımlı hastalarda bu süreç, hasta yakınları ve yardımcı sıhhat işçisi tarafından yapılır.
- Yaşlıda diş kaybı fazla olduğu için, kalan dişler sabit yahut hareketli protezlerin tutuculuğunda değerli rol oynarlar. Bu yüzden, çürük dişlerin tedavisi gereklidir
- Sürekli alınan kimi ilaçlar ağız kuruluğuna neden olabilirler. Tükrük dişleri çürüğe karşı koruyan doğal bir salgıdır, bu nedenle tükrük salgısında azalma varsa diş doktorunuza danışın.
- Protezler yemeklerden sonra protez fırçası ile temizlenmelidir.
Protezler gece kesinlikle çıkarılmalıdır. Dişetlerinizin de dinlenmeye ve havalanmaya gereksinimi vardır. Çıkarılan protezler temizlenmeli ve soğuk su içinde tutulmalıdır. Ayrıyeten, protez temizleme tabletleri de protezlerin mikroplardan arınmasına yardımcı olur.
Yaşlanma ile ilgili olarak ağız içi ve etraf dokularda hal ve işlev açısından bir grup değişiklikler meydana gelebilir. Bunların ağız sıhhatimizin bozulmasına neden olmaması için ferdî bakımınızın ve sistemli diş doktoru denetimlerinin çok değerli olduğunu unutmayın
İLERİ YAŞLARDA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI
Ağız sıhhatinin bozulması yaşlanmanın doğal bir sonucu değildir. Sistemli diş doktoru denetimleri hayat kalitenizi olumlu tarafta etkileyecektir.
Yakın bir gelecekte; dünya nüfusunun %20’sinin 65 yaşın üstünde olacağı düşünülmektedir. İleri yaş nüfusunun artmasıyla; daha âlâ eğitim ve beslenme nedeniyle günümüzde dişler daha uzun mühletler ağızda kalabiliyor.
Ağız sıhhatinin bozulması yaşlanmanın doğal bir sonucu değildir. Bu durum hami diş hekimliği hizmetlerinin yetersizliğine, sistemik hastalıklara, ilaç kullanımına, yanlış ve yetersiz beslenmeye ve uygun yapılmayan ağız bakımına bağlı olarak gelişir.
Genel olarak, yaşlanma ile ilgili olduğu düşünülen ağız içi değişiklikler; diş kaybı, Dişlerin renginde yoğunlaşma, Dişetlerinde çekilmeler, tükürük ölçüsünün azalması, ağız dokusunda ve kaslarda zayıflama ve tat duyusunun azalmasıdır.
Yaşlanmaya paralel olarak minede meydana gelen aşınma sonucu dişlerde şekilsel değişiklikler görülür. Bu durum kolay yüzeysel aşınmalardan, kıymetli husus kaybına kadar ilerleyebilir.
Yaşlı nüfusun kıymetli bir kısmı hareketli protez kullanmaktadır. Bu protezler, ağız içi dokuların hem görünümlerini ve hem de bütünlüğünü etkileyen değişikliklere yol açabilir. Bu durum çiğneme işlevinde ve beslenme alışkanlıklarında farklılaşmalara yol açar.
Yaşlanmayla birlikte, sıklıkla bayanlarda olmak üzere bütün kemiklerde (Osteoporoz) kemik erimesi görülür. Protez kullanmayan yaşlı hastalarda bu durum, yüzde ve dudaklarda çöküntüye, ağızda büzülmeye ve dudak köşelerinden başlayan kırışıklıklara neden olur.
Alt çenedeki kemik yıkımı ileri boyutlara ulaştığı vakit, çene kemikleri incelir ve bıçak biçiminde keskin hale gelir bu da protezlerin kullanımını zorlaştırır. Çene kemiklerinin doğal yapısını koruyabilmek için, işlev görebilen dişlerin yahut diş köklerinin ağızda tutulması gerekmektedir.
- Yaşla birlikte tükürük akışkanlığı azalır. Bu duruma bağlı olarak bakteriyel plak birikimi münasebetiyle çürük ve dişeti hastalık riski artar.
- Ağız kuruluğu, ağız içi dokuların darbelere karşı direncini de azalttığı için ağızda yaralara sık rastlanır.
- Ağız kuruluğu lisanın üzerinde yiyecek artıklarından oluşan bir katman birikmesine neden olur buda tat alma duyusunda azalmaya neden olur. Lisanda yanma, kaşıntı ve ağrı vardır.
- Tükürüğün mekanik temizleme ve nemlendirici tesiri azaldığı için bilhassa agız içinde ve dudak köşelerinde mantar tipi enfeksiyonlar görülebilir.
- Ayrıca, yetersiz tükürük salgısı sonucu, protezlerin tutuculuğu azalır bu nedenle hastaların çiğneme, yutkunma ve konuşma işlevleri olumsuz istikamette etkilenir. .
- Hareketli protezler, ağız içi geniş yüzeyleri kaplayarak tat alınmasını da engellerler. Tat hassasiyetinin azalmasına bağlı olarak, yaşlıda tuz ve şeker tüketimi artar ve bu durum sistemik sorunların gelişmesine neden olur.
- Eklemde meydana gelen deformasyonlar sonucu, ağzın açılması sırasında hafifçe şiddetliye değişen sesler duyulur. Ayrıyeten, yanlışlı yapılmış dolgular, diş gıcırdatma üzere faktörler de dişlerin çiğneme yüzeylerinde değişiklikler yaratarak, alt ve üst çene dişlerinin kapanış münasebetlerinin bozulmasına neden olur. Bu durum çene ekleminde ağrı ve hareketlerde kısıtlılık yaratır.
- Yaşlıda, kronik hastalıklar, ilaç kullanımı, çiğneme ve yutma bozuklukları, tat duyusunun azalması, fizikî bozukluklar ve hareketliliğin azalması hasebiyle besin alımının azalması üzere fizikî etmenlerinyanı sıra çeşitli ruhsal ve toplumsal etmenlerde, beslenme bozukluklarına yol açar.