Çocukların Dişleri Neden Çürüyor?
Süt dişleri olağan dişlere oranla daha çok organik unsur içerirler, bu nedenle çürümeye daha
yatkınlardır.Çocuklar, çürüğün erken periyodunda görülebilen soğuk sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı
gibi sinyalleri vaktinde yorumlayamazlar. Olayı fakat dayanılamayacak kadar ağrı olmasında
fark ederler ki bu durumda çok geç kalınmış olabilir.Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar
dikkat edemezler. Çocuğun el marifeti, merakı ve ebeveynin tavrı diş fırçalama alışkanlığını
belirler.Özellikle annelerin sıklıkla yaptığı bir yanılgı da emzik ya da biberonu şeker, reçel vb. gibi
gıdalara batırarak çocuklara vermeleri yahut uyku ortalarında şekerli süt, meyve suyu üzere gıdalara
alıştırmalarıdır. Böylelikle beslenme düzensizliğinden ötürü dişler çürümeye yatkın hale gelir.
Çürük Oluşumu Engellenebilir mi?
Çürüğü büsbütün engelleyebilecek bir aşı yada ilaç şimdi geliştirilemedi. Lakin, çürük sayısını
azaltmaya yönelik kimi materyaller günümüzde kullanılmaktadır, bunlardan birisi; “fissür örtücü”
dediğimiz materyaldir. Diş çürükleri ekseriyetle azı ve küçükazı dişlerinin, çiğneyici yüzlerinde
bulunan “fissür” ismi verilen oluklarda başlar. Bahsettiğimiz materyalle olukların üzeri kapatılıp, o
bölgeye mikrop, yemek artığı vs. nin sızması engellenerek çürük başlaması önlenir. Bu süreç, 6
yaşından itibaren çıkan kalıcı azı ve küçükazı dişlerine de uygulanabilir.Çürüğü engellemenin
başka bir yolu da dişlerin çürüğe karşı direncini artırmaktır. Dişlere yüzeysel florür uygulanması
suretiyle bu direnç kazandırılır.
Süt Dişlerinin Kıymeti Nedir?
Süt dişlerinin birinci vazifesi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Ayrıyeten konuşmanın
düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır.Süt dişleri kapladıkları alanı kendilerinin yerine
gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar.Süt dişi
erken çekildiği vakit bu doğal yer tutuculuk işlevi da ortadan kalkmaktadır.Tedavi
edilmeyen süt dişi çürükleri, ağrı, berbat koku, çiğneme zorluğu, beslenme bozukluğu ve çirkin
görüntüye yol açar. Bu devirdeki tedavi edilmeyen diş bozuklukları, ileride diş çarpıklığı, çene
gelişiminde bozukluk ve genel sıhhat sorunlarına (romatizmadan kalp rahatsızlıklarına kadar)
sebep olabilecektir. Hasebiyle süt dişlerindeki çürükler, “nasıl olsa yerine yenileri gelecek”
yanılgısına düşmeden tedavi edilmelidir. Süt dişlerindeki çürükler ; ağrı ile çocuğun çok küçük
yaşlarda tanışmasına ve gelecekte kimi fobileri olmasına neden olabilir .
Çocuklarda Diş Yaralanmaları
Çocuklarda dişlerin ziyan gördüğü kazalarda vakit kaybetmeden müdahalede bulunulmalıdır.
Bunun için doktorunuz size, kazanın ne vakit ve nerede olduğunu, darbenin ne taraftan geldiğini,
kaza sonrası baygınlık, kusma, hafıza kaybı vb. olup olmadığını soracaktır. Verilen bilgiler
doğrultusunda en gerçek tedavi uygulanabilecektir.Çocuklardaki diş yaralanmaları, bazen kalıcı
dişin büsbütün yuvasından ayrılmasına sebep olabilir. Bu durumda çıkan diş ile birlikte acilen
dişhekiminize gitmelisiniz. Bu esnada diş, bir bardak sütün içinde, şayet süt mevcut değilse, temiz
bir su içinde koruma edilmelidir.
Bebeklerde Ağız Bakımı
Bebeklerin, en azından birinci dört ay anne sütü ile beslenmeleri ağız etrafındaki yumuşak doku ve
kas işlevlerinin olağan gelişimini sağlayacaktır. Anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda
fizyolojik başlıklı (damaklı, kesik uçlu) biberon kullanımı gerekir.Bebekler 1 yaşından itibaren
bardak ve kaşıkla beslenmeye alıştırılmalıdır.Biberonla beslenme en fazla 2 yaşına kadar devam
edebilir.Parmak emme, yalancı emzik kullanma üzere alışkanlıklara 2 – 2,5 yaşına kadar izin
verilebilir. Şayet parmak emme alışkanlığı mevcutsa, bunun sebebi araştırılarak 3 – 6 yaş arasında
bu alışkanlık kesinlikle giderilmelidir.Solunum sorunları, çene gelişmesi üzerine olumsuz etki
eder.
Çocuklarda Diş Fırçalama Ne Vakit Başlamalıdır?
Bebek 6-8 aylıkken, (yani birinci dişler ağızda göründüğünde) temizleme süreci başlamalıdır. Sabah
kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan evvel dişleri (en azından çiğneme yüzeylerini) pak bir
tülbent ya da gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek yerinde olur.Diş fırçası kullanımına ise
çocuğun art dişlerinin çıkmasından sonra (ortalama 2,5 – 3 yaşında ) başlanması uygundur.Okul
öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda kıymetli olan,
çocuğa diş fırçalama alışkanlığı kazandırmaktır. Çocuklar diş fırçalarken birçok vakit dişlerin
görünen ya da kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar. Meğer çürüklerin önlenmesi için dişlerin orta yüzleri
ve çiğneyici yüzeylerini çok daha yeterli temizlemek gerekir. Bu nedenle fırçalamadan sonra Anne-
Babanın denetimi âlâ olur.
Çocuklar İçin Nasıl Bir Diş Fırçası Seçilmelidir?
Çocuğun ağız büyüklüğüne uygun, yumuşak ve naylon kıllardan üretilmiş diş fırçaları
kullanılmalıdır. Sert fırçalar dişleri aşındıracağı için kullanımı uygun değildir. Fırça kılları aşınır
aşınmaz (Ortalama 6 ay) kesinlikle değiştirilmelidir.Çocuğuma dişlerini günde kaç kez
fırçalatmalıyım? Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan evvel, yalnızca üçer dakikalık tesirli bir
fırçalama süreci kafidir. Her düzgün alışkanlık üzere diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk döneminde
kazanılacaktır.
Çocuklarda Birtakım Ağız ve Diş Problemleri
Diş Gıcırdatma
Stress, agresif, takıntı yahut sıkılgan kişilik yapıları, anne-babası diş gıcırdatan çocuklar bu
alışkanlığa daha eğilimlidir.Dişlerde aşınma, uyurken çıkartılan gıcırdatma sesleri, yüz kaslarında
ağrı, çene ekleminde sorunlar, baş ağrısı, dişlerde sallanma ve hassasiyet belirtileri
vardır.Öncelikle ruhsal açıdan diş gıcırdatmaya yol açan faktörler ortadan kaldırılmaya
çalışılır.Bu başarılamaz, hastaya takıp çıkartılabilien bir gece plağı yapılır.
Parmak Emme
Parmak emme küçük yaşlarda sık görülen bir alışkanlıktır. Ekseriyetle dört yaşına kadar
kendiliğinden ortadan kalkar. Alışkanlığın daima dişlerin çıktığı yaşlarda da sürmesi, bu dişlerde
ve damakta yapısal bozukluklara yol açar. Bu bozuklukların nedeni parmağın ön dişlere ve
damağa uyguladığı başınçtır. Ortaya çıkan bozukluğun derecesi emmenin mühletine, sıklığına,
şiddetine ve emme sırasında parmağın durumuna bağlıdır.
Parmak emmeyi önlemenin en tesirli yolu parmak emmeye eğilim gösteren çocuğu emziğe
alıştırmaktır. Emziğin hem verdiği ziyan daha azdır, hemde daha kolay bırakılabilir.Tedavinin
zamanlaması çok kıymetlidir. Çocuğun kendisi bu alışkanlıktan kurtulmayı istemedikçe, tedavinin
başarıya ulaşması imkansızdır.Çocuğun etraf baskısına uğramaması ve alay edilmemesi için
okul çağından evvel bırakması ruhsal istikametten çok yararlıdır.Eğer her şeye karşın 6 yaşına
kadar alışkanlık kırılamamışsa diş doktoruna başvurularak profesyonel yardım alınması gereklidir.
Emzik
Bebekler için emmek rahatlamanın ve inanç içinde hissetmenin en doğal yoludur.Eğer bebek
parmak emme eğilimi gösteriyorsa, derhal emziğe yönlendirilmelidir. Emzik parmak emmeye göre
hem daha az ziyanlıdır; hem de sonraki yaşlarda daha kolay bırakılabilir.Emzik günün büyük bir
bölümünde değil, yalnızca gerekli olduğunda verilmelidir.Yapısal bozukluklara yol açmamak için,
mümkün olduğu doğal göğüs yapısındaki emzikler seçilmelidir.Emziğin büyüklüğü ağzın yapısına
uygun olmalıdır.
Biberon Çürüğü
Bebeğimin dişleri sürer sürmez çürüdü. Nedeni ne olabilir? Bebeklerde bazen dişlerin üzerinde
sürer sürmez kahverengi lekeler oluştuğu ya da bu dişlerin kırılıp döküldüğü gözlenir. Aslında bu
lekeler diş çürükleridir ve dişler de çürük nedeniyle kırılır. Bu kadar erken bir devirde çürük
oluşmasının nedeni de biberon çürüğü ismi verilen çürüklerdir. Bebek beslenmesinde en önemli
besin olan anne sütü ya da inek sütü doğal olarak şeker içerir. Gece yatmadan evvel yada uyku
sırasında bebek anne sütü ya da biberon emerse süt ağızda birikerek mikropların dişleri
çürütmesi için elverişli bir ortam oluşturur.
Biberon Çürüğünden Korunmak İçin Neler Yapılmalı?
Bebeklerde meydana gelen çürüklerin tedavisi çok güç olduğundan, esirgeyici tedbirlerin erken
dönemde alınması gerekir.
Bebeğinizin gece ağzında biberonla ahenge alışkanlığını önleyin.
Beslendikten sonra uyutmaya çalışın.
Biberondaki süte şeker, bal pekmez üzere tatlandırıcılar ek etmeyin.
Bebek beslendikten sonra kesinlikle su içirin.
İlk dişlerin sürmeye başlamasıyla gece ve sabah beslenmeleri sonrası pak, ıslak bir tülbent ile
dişlerini silerek temizleyin.
Çocuklarda Hangi Diş Macunu Ne Kadar Kullanılmalıdır?
Bebeklik periyodunda ve üç yaşına kadar çocuklarda diş macunu kullanımı önerilmez. Diş macunu
kullanımına üç yaşından sonra başlanmalıdır.Ancak reklamlarda gördüğünüz üzere 3-5 cm. değil,
bir leblebi kadar macun fırçalama için kâfi olacaktır.Diş macunu kullanımına başlandığı
dönemde, florürlü diş macunlarından rastgele biri tercih edilebilir. Değerli olan çocuğun seçilen
macunun tadını sevip istek duymasıdır.Fırçalama sürecinde macundan çok, tesirli bir fırçalama
işleminin kıymetli olduğunu unutmamak gerekir.
Çocuk Dişlerinde Acil Durumlar
Diş Ağrısı
Ağrıyan dişin etrafını temizleyin. Ilık tuzlu su ile gargara yaptırın ve şayet varsa sıkışmış yiyecek
artıklarını diş ipi ile uzaklaştırın. Asla dişin üzerine ağrı kesici yahut gibisi ilaçlar koymayın.
Çocuğunuza daha evvel de denemiş olduğunuz bir ağrı kesici verin ve en kısa müddette bir diş
hekimine götürün.
Isırılmış Dudak, Lisan yada Yanak
Yaralı bölgeye buz koyun. Şayet kanama varsa, pak bir gazlı bez ile yavaşça basınç uygulayın.
Kanama 15 dakika içinde durmazsa diş doktorunuza başvurun.
Diş Tümüyle Çıkmışsa
Dişi bulun. Köküne mümkün olduğunca dokunmadan alın. Diş doktoruna gidene kadar dişi
saklamak için en ülkü ortam süttür. Pak bir kapta sütün içinde koruyarak en kısa müddette diş
hekiminize gidin.
Süt yahut Daima Dişlerde Travma
Hiç vakit kaybetmeden diş doktorunuz ile temasa geçin. Travmalardan sonra her kaybedilen saat
oluşan hasarı büyütmektedir.
Site içerisinde bulunan bilgiler takviye sağlamak içindir. Tabibin hastasını tıbbi emelle muayene
etmesi teşhis ve teşhis koyması yerine geçmez.
