AKICILIK BOZUKLUKLARI (KEKEMELİK, HIZLI-BOZUK KONUŞMA)
Akıcılık bozukluğu; sesler, heceler, sözler ve sözlerdeki tekrarlar, hız ve ritmin olağandışı bir halde karakterize olduğu konuşmanın akışındaki kesilmelerdir. Buna çok gerginlik, kaçınma davranışı üzere ikincil davranışlar eşlik edebilir. Akıcılık bozuklukları evvelce gelişimsel ve edinilmiş olarak incelense de artık beyinde var olan bir şey olduğu kabül edilmektedir.
Kekemelik Nedir?
Kekemelik, en yaygın akıcılık bozukluğu olup, birçok formları (duraksama,tekrarlar, uzatma, , ünlemler) ile konuşmanın ritminin yahut akışının kesilmeler yahut duraklamalar ile sekteye uğramasıdır. Bunun yanı sıra, negatif tepkiler, fizikî gerginlik, , artan kaçınma ya da genel olarak irtibattan uzaklaşma ikincil davranış olarak ta eşlik edebilir.Yapılan kekemelik müdahale sistemleri ile kekemelik şiddeti azaldıkça ikincil davranışlarda bizatihi azalacaktır. Kekemelik ekseriyetle çocukluk devrinde başlar ve kimi durumlarda, hayat boyunca sürer.Bunun yanı sıra endişe derdin tetiklediği kekemeliği tetiklediği de sıklıkla karşılaşılan tablodur.
Çocuklarda Kekemelik
Çocuk devri kekemelik ekseriyetle 2-2,5 yaşında başlamaktadır. Kekeleyen çocukların da %95’i 5 yaşından evvel kekelemeye başlamaktadır. Çocukluk devrinde görülen kekemeliğin %80’i bizatihi ortadan kalkabilmektedir. Hasebiyle ülkemizde çocuk periyodu kekemelik sıklıkla gelişimsel kabul edilmektedir. Bunun yanında çocuk periyodu kekemelikte çağdaş terapi teknikleri müdahale edilmesi yararlı olacaktır.
Kekemelik Terapisi
Kurumumuzda çocuk ve yetişkinlerde birçok kekemelik müdahale metotları uygulanmaktadır.(Lidcomebe, Akıcılığın Şekillendirilmesi, Ritim metodu, Lisana dayalı Yaklaşımlar vb) Yapılan birtakım araştırmalar kekemelik müdahale sistemlerinin birbirlerine nazaran manalı farklılık göstermediğini ortaya koymuştur. Münasebetiyle uygulanan kekemelik müdahale yöntemiden çok konuşma terapistinin kullanıldığı terapi metodunu ne kadar güzel uyguladığı ön plana çıkmaktadır.
Hızlı Bozuk Konuşma (Cluttering) Nedir?
Hızlı bozuk konuşma konuşmanın olağandışı bir süratte olması ya da sistemsiz olması yahut her ikisinin birden görülen akıcılık bozukluğudur.
Peki Süratli Bozuk Konuşma Nasıldır?
1)Hızlı bozuk konuşma birçok lisan konuşma terapisti tarafından ‘makineli tüfek’ konuşması olarak isimlendirilmektedir.
2) Çok ölçüde sistemsiz,hızlı, sıklıkla hususla ilgisiz sözcük yahut tabirler içerir.
3)Bitirilmeyen sözler, tam söz tekrarı, sözün son hecesinin tekrarı süratli bozuk konuşma da çok tipik olarak karşılaşılan durumlardandır. Ayrıca yanlış/eksik sesletme, düzgün olmayan tempo, ve söyleyeceğinden emin olamama de eşlik edebilir.
Hızlı bozuk konuşması olanlar aşağıdaki yazılanlardan tek başına birine yahut birkaçına sahip olabilir.
Başkaları tarafından uyarılmadıkları sürece sistemsiz konuşmalarının farkında değildirler ya da sonlu olarak farkındadırlar.
Niyetleri organize etmede zorluk
Özensiz el yazısı
Öğrenme güçlüğü
İşitsel işlemleme bozukluğu
Otizim Spekturum Bozukluğu/Asperger Sendromu
Kekemelik(Bir kişi hem kekeleyebilir hem de süratli bozuk konuşması olabilir)
Süratli Bozuk Konuşmada Kullanılan Müdahale Prosedürleri Nelerdir
Kekemelikte kullanılan müdahale sistemleri uygulanmaktadır.
