Çenenizi hareket ettirince ağrı hissedip ses duyuyorsanız, ağız açmada zorluk, diş sıkma yahut diş gıcırdatma varsa çene eklem sorununun habercisi olabilir. Çok fazla ertelemeden çene cerrahisi uzmanına çene eklemi muayenesi olmanızın vakti gelmiş demektir. Zira ertelenen her şey büyüdüğü üzere çene eklemi sorunu de ertelenirse büyüyecektir. Bu durum beraberinde tedavi müddetini uzatacaktır. Tüm hastalıklarda olduğu üzere çene ekleminde de erken teşhis çok değerlidir. Çene eklemindeki rahatsızlıklar ihmal edilirse ağız açamamaya kadar varan birçok soruna neden olabiliyor.
Hareket kabiliyeti epeyce fazla ve bedenin en çok çalışan eklemi olan çene eklemi çiğneme, konuşma, üzere işlevleri yerine getirmemiz için daima çalışır hatta birtakım insanlarda uyurken dahi hareket halindedir. Bu türlü işlevler gören çene eklemimizde bazen sorunlar meydana gelebiliyor.
YANLIŞLIKLA KBB ‘YE BAŞVURAN HASTALAR VAR
Çene eklemi sorunu yaşayan kimi hastalarımız tedavi için KBB uzmanları, göz hekimleri hatta nöroloji uzmanlarının kapısını çalabiliyor. Halbuki çene eklem rahatsızlığı konusu, çene cerrahisi kısmının uzmanlık alanıdır ve uyguladığımız tedavi formülleriyle bu sorun çözülebilir.
Çene eklemi rahatsızlığının belirtileri, teşhis ve tedavi metotları hakkında bilgi vermek isterim. Belirtilerine baktığımızda ağzımızı açıp kapatırken kulak önü bölgesinden ses gelmesi, çene yüz bölgesi yahut kulakta ağrı, baş ağrısı, ağız açmada kısıtlılık veya zorluk formunda kendini gösterebilir. Halk ortasında çok sık görülen çene eklem rahatsızlığı tedavi edilmediği takdirde hastaların psikososyal durumunu olumsuz istikamette tesir altına alabilecek noktalara dahi ulaşabiliyor.
ÇENE EKLEMİNİ BOZAN SEBEPLER?
Bazen klinik belirti vermeden yıllarca devam eden, bazen de insanları adeta topluma içerisine çıkmaktan uzaklaştırabilen çene eklemi rahatsızlığının nedenlerini kısaca şöyle anlatabilirim: Farkında olmadan dişlerinizi sıkıyor yahut gıcırdatıyor, tek taraflı çiğneme yapıyor yahut çene yüz bölgesine alınmış bir travma kıssası olabilir.
ÇENE EKLEMİ RAHATSIZLIĞI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Teşhisin birinci evresini tüm hastalıkların teşhisinde olduğu üzere ayrıntılı anamnez alınması yani hastalık geçmişinin hikayesinin kıymetlendirilmesi oluşturuyor. Sonrasında çene eklemi rahatsızlığının nedenlerinin anlaşılmasına yardım eden ayrıntılı klinik ve radyolojik muayenesi yapmamız gerekir. Birinci başta tüm ağızla birlikte diş ve dişetlerinin muayenesi yapılır. Çene-yüz ve boyun kasları palpasyonla muayene edilerek eklem sesi steteskop yardımıyla dinlenir. Ağız açıklığı ölçüsü ve ağız açmada kayma olup olmadığına ayrıntılı olarak bakılır. Tekrar diş sıkma yahut diş gıcırdatmaya bağlı dişlerde oluşan aşınmalar denetim edilerek muayene tamamlanır. Radyolojik muayenede ise panaoramik röntgen yahut dental tomografiden yararlanılabilir. İleri eklem içi sorunlarında manyetik rezonans görüntüleme (MRI) tetkiki istenebilir.
DİŞ SIKMA YAHUT DİŞ GICIRDATMAYA DİKKAT
Geceleri uyurken istem dışı yapılan diş gıcırdatmaya bruksizm denir. Dişler bir şeyi öğütüyormuş üzere sıkılır ve birbirine sürtülür. Bu çene eklemi, çiğneme kasları ve dişlerimize çok yük bindirerek ziyan veren bir durumdur. Hatta çok bruksizm olan hastaların dişlerinin çiğneyici yüzeylerinde aşınmalar bile meydana gelebilir. Bu durum ilerlerse ağzını tam açamamaya yahut çok kısıtlı açmaya kadar varabiliyor. Altta yatan sebeplerin başında asrımızın da hastalığı olan stress gelmektedir. Bu ziyanları minimalize etmek için birinci başta hastamızın farkındalığını artırıp şuurlu olduğu vakitlerde diş sıkmamaya dikkat etmesi gerekir. Bu durumu hatırlatacak kısa notları işyerine, konutuna asması kendisine yardımcı olabilir. Bruksizm tedavisinde kullandığımız usullerinden biri olan bireye özel hazırladığımız gece plakları (splint tedavisi) çene eklemindeki çok yükü azaltır ve çene kaslarının gevşemesine katkıda bulunur.
TEDAVİDE BİRDEN FAZLA SİSTEM UYGULANMASI GEREKEBİLİR
Çene eklem sorunlarının tedavisinde tek bir yol yoktur. Bazen birden fazla tedavi formülünü birlikte uygulamak gerekebilir. Tedavide klasik ilaç tedavisinden fizik tedaviye, gece plağı (splint tedavisi) kullanımından manipülasyona ve çene eklem yıkamasından (artrosentez) ileri cerrahi süreçlere kadar birçok tedavi skalamız vardır. Tedaviye birinci olarak bilgilendirici ve varsa olağandan sapan alışkanlıkları giderici eğitimlerle başlıyoruz. Sonrasında çene eklemini sorununa neden olan problemleri bulup ortadan kaldırmaya çalışıyoruz. Hastamızın ruhsal durumunu bu süreçte çok değerli olduğu için gerekirse psikoterapi üzere profesyonel dayanaklar alması gerekebilir. Daha geç kalınmış olaylarda ise çene eklemi içerisine yönelik açık cerrahi müdahaleler yapılabilir.