diş gıcırdatma(bruksizm) uykuda dişleri şuur dışı sıkarak yapılan harekettir..rahatsız edici bir ses
çıkar. kişi bunun farkında değildir.genelde aile bireyleri tarafından farkedilir.hasta genelde sabahları
kalktığında çene ekleminde ve şakaklarda ağrı şikayeti duyar.bazı hastalar sabah kalktıklarında
ağızlarında kum varmış üzere hissettiklerinden bahsederler.bu aşınan diş minesidir. sıkma kuvveti
bazen o kadar şiddetli olur ki dolgularda ve dişlerde kırıklar meydana gelebilir.
çocuklarda diş gıcırdatma
çocuklar hem süt dişlenme periyodunda hem de karışık dişlenme periyodunda dişlerini
gıcırdatırlar.önemli olan bu gıcırdatmanın patalojik olup olmadığıdır. şayet çocuğunuzda bu türlü bir
durum görürseniz bir dişhekimine başvurmanız gerekir.eğer patalojik bir diş gıcırdatma kelam konusu ise
küçük yaşlarda kollayıcı tedaviler yapılmalıdır.yoksa dişlerde ve çene ekleminde kalıcı hasarlar
meydana gelebilir.
diş gıcırdatmanın nedenleri nelerdir
diş gıcırdatmanın nedenlerini üç ana başlıkta toplayabiliriz.
dental sebepler
bunlar isminden da anlaşılabileceği üzere dişlerle ilgili nedenlerdir.dişlerin kapanışı ile ilgili problemler
başlıca nedendir. olması gerekenden yüksek yahut alçak yapılmış dolgular kapanış sorunlarına yol
açarlar ve gıcırdatmaya neden olurlar.
sistemik faktörler
bunlar genel sıhhatle ilgili bir sorunun sonucunda ortaya çıkan gıcırdatmalardır.
yetersiz beslenme,barsak parazitler ve endokrin sistemdeki bozukluklar sonucu gıcırdatmalar
görülebilir.eğer barsaklar dolu ise barsak duvarında oluşan ikazlar beyne iletilir ve beyinde sindirim
faaliyeti başlatılır. sindirim enzimleri salgılanmaya başlar. mide asidi ve tükürük akışı artar. çiğneme
kasları uyarılır ve gıcırdatma ortaya çıkar.
sinüzit nedeniyle postnazal akıntı olduğu durumlarda güya ağızda yiyecek varmış üzere sindirim sistemi
uyarılır ve gıcırdatma ortaya çıkar.
çocuklarda dişler sürerken gıcırdatma meydana gelir. bu çocuğun dişlerini keşfetmesiyle
alakalıdır.çıkan sesler güzeline gidiyor olabilir.
psikolojik faktörler
bunlar günlük gerilimlere ve şahıslar sorunlara bağlı olan gıcırdatmalardır.
diş gıcırdatmanın belirtileri nelerdir?
*daha evvel de bahsettiğimiz üzere en bariz belirti ağrıdır. bilhassa sabah saatlerinde çene
ekleminde,yüzde, şakaklarda, uzunluğunda ve başta ağrı görülür.bu ağrı çiğneme kaslarının aşırı
zorlanmasından kaynaklanr.
*ileri derecede gıcırdatma olaylarında dişlerin tüberkül dediğimiz çıkıntılarında aşınma görülür ve diş
yüzeyleri düzleşmiştir.
*bazen aşınma o kadar çok olur ki hastanın dişleri kısalır ve dikey boyutta düşme görülür. bu alt yüz
dediğimiz burun ucu-çene ucu ortası aralıkta azalmaya neden olur.bu da dudakların katlanması,
yanakların içeriye hakikat çökmesi üzere estetik meselelere yol açar.
*dişlerde hassasiyetler görülebilir.
*dolgularda ve dişlerde kırıklar meydana gelebilir.
*sürekli çok yüke maruz kalan dişlerin kök uçlarında kistler oluşabilir.
*dişlerde aşınma ve dikey boyutun düşmesine bağlı olarak eklem sorunları gelişir. ağız açıp
kapatırken tıkırdamalar duyulur.ilerleyen devirlerde ağız açmada kısıtlamalar ve çene kilitlenmeleri
görülebilir.
*dişlerde sallanma ve açılmalar görülebilir.
bruksizmin tedavisi
çocuklarda öncelikle diş gıcırdatmanın patalojik olup olmadığı tespit edilir. diş gıcırdatmanın sıklığı ve
gün içinde dağılımı tespit edilir.basit tahliller yapılır.dişlerde çok aşınmalar varsa tedavi edilir.
barsak paraziti sinüzit üzere sistemik hastalıklar varsa tedavi edilir.
yetişkinlerde gece plağı kullanılır. bunlar ısırma kuvvetini emen ve dişlere azaltarak ileten yumuşak
malzemelerdir.hem dişlere baskıyı azaltır hem de alt çeneyi uygun pozisyonda tutarak ekelme gelecek
baskıyı engellerler.kas gevşeticilerden yararlanılabilir.diş kaynaklı gıcırdatmalarda hatalı
restorasyonlar (dolgu yahut protez) varsa bunlar düzeltilmelidir.aşırı gerilime bağlı gıcırdatmalarda
psikolojik tedavi yapılması gerekebilir.
eğer tedavi edilmezse ilerleyen devirlerde bilhassa çene ekleminde cerrahi tedavi gereksinimine
neden olacak problemler oluşabilir.