Özellikle ön bölgedeki dişlerin renklenmesiyle oluşan kozmetik sorunlar için farklı tedavi yaklaşımları bulunmaktadır. İndirekt kron ve porselen laminate kaplamaların yanında direkt kompozit laminalar da bu tedavilerin içinde yer almaktadır. Lakin diş beyazlatma sistemleri kompozit yahut porselen kaplamalara nazaran daha az invaziv bir yol olarak karşımıza çıkmakta ve ön bölge estetiğinde sık olarak kullanılmaktadır. Son 10 yıldır süratli bir gelişim gösteren diş beyazlatma sistemlerinin geçmişi daha uzun yıllara dayanmaktadır. Tanımlanan ilk teknik devital dişlerde uygulanmış ve 19.yy ikinci yarısında yayımlanmıştır. Gelişerek günümüze gelen diş beyazlatma sistemleri hala başlarda soru işareti oluşturmaktadır. Beyazlatma tedavisiyle ilgili hastalardan gelen soruları dört kümede toplayabiliriz.
1. Beyazlatma tedavisinin dişlere bir ziyanı olur mu ?
2. Beyazlatma tedavisinin ağızda bulunan öbür onarımlara ziyanı olur mu ?
3. Beyazlatma tedavisinin toksisitesi nedir ?
4. Beyazlatma tedavisinin kalıcılığı ne kadar sürer ?
Beyazlatma tedavisinin dişlere etkisi
Yapılan çalışmalara bakıldığında birçok dişin başarılı bir biçimde beyazlatılabileceğini söyleyebiliriz. Beyazlatma tedavisi, etkin oksijen salınımıyla parçalanan peroksidin dişin yapısındaki pigmente karbon atomlarını daha açık renkli olan karbon zincirlerine dönüşümüyle oluşmaktadır. Beyazlatma tedavisinin diş minesi üzerine tesiri farklı çalışmalarla araştırılmıştır. Elektron mikroskobunun kullanıldığı %15’lik karbamid perokside günde 15 saat maruz bırakılan minenin topografik yapısının değerlendirildiği bir çalışmada kontrol kümesine nazaran bariz değişimler saptanmıştır. Bunun nedeni kalsiyum kaybına bağlanmıştır. 1998 yılında yapılan klinik bir çalışmada (14 gün, günde 35 dakika %35’lik karbamid peroksid) 20 gün sonrasında oluşan yıkımın tamiri mümkün olmamıştır. Bunun üzerine 2000 yılında yapılan bir çalışmada %35’lik karbamid peroksidi %10 ve %16’lık konsantrasyonlarla karşılaştırıldığında, %35’lik konsantrasyonda mine üzerinde bir değişim belirlenirken,%10 ve %16’lık konsantrasyonda bir değişim belirlenmemiştir.
Beyazlatma tedavisinin onarımlara etkisi
1994 yılında yapılan bir çalışmada ya çok az ya da hiç beyazlatma casuslarının restorasyonlara etkisinin ya çok az ya da hiç tesirinin olmadığı vurgulanmıştır. Fakat cam iyonomer simanların çözünürlüğünü arttırdığı ve kısa bir müddetliğine de olsa oluşan oksijen salınımı nedeniyle kompozit dolgularla diş minesi ortasındaki bağlanma dayanımını azalttığı belirlenmiştir. Bunun için kompozit dolgu üretimini bir hafta sonraya ertelemek sorunu bertaraf edecektir. Beyazlatma casuslarının porselen üzerine bir tesiri olmadığı belirlenmiştir.
Beyazlatma casuslarının toksisitesi
Yapılan birçok çalışma sonucunda üretici firmanın talimatlarına uygun olarak yapılan kısa dönemli beyazlatma tedavileri sırasında hayatı tehdit edici bir tesir oluşmamaktadır. Ancak üretici firmanın belirlediği kurallara uygun olarak kullanılmadığında, diş doktoru tedbiri veya uyarıları göz arkası edildiğinde, aylarca hatta yıllarca üzere uzun vadeli kullanımda toksisite oluşumu, sert ve yumuşak dokularda hasar kaçınılmaz olur.
Beyazlatma tedavisinin stabilitesi
Beyazlatma tedavisi konusunda merak edilen öbür soru stabilitesi yani kalıcılığıdır. Lakin bu konu beyazlatma tedavinin en meçhul tarafıdır. Kalıcılığı hakkında mühlet vermek ya da tahminde için bir çok faktör göz önünde tutulmalıdır. Bunları,
- Renklenmeye neden olan etkenler
- Renklenmenin derecesi
- Hastanın diyeti
- Hastanın sigara kullanımı
- Hastanın yaşı olarak sıralayabiliriz..
Bununla ilgili 1999 yılında yapılan bir derlemede 23 hastanın beyazlatma tedavisinden 23 yıl sonraki değerlendirilmesinde % 62’sinde diş renginde çok az bir değişim, geri kalanında ise diş renginde bir değişim gözlenmemiştir. 2002 yılında yapılan diğer bir çalışmada 6 haftalık beyazlatma tedavisinin sonrasında 10 yıl sonraki denetimlerde hastaların %43’ünde herhangi bir renklenmeye rastlanmamıştır.
Sonuç olarak, diş beyazlatam sistemleri günümüz diş hekimliğinin bir modülüdür ve birçok hekim tarafından uygulanmaktadır. Lakin beyazlatma tedavisine karar verilirken hastaya uygun olup olmadığı, avantaj ve dezavantajları değerlendirilmelidir. Beyazlatma eserleri üzerine yapılan çalışmalar ve geliştirilen teknikler hasta memnuniyetini arttırarak daha düzgün ve daha uzun dönemli sonuçlar alınmasını sağlayacaktır.
