Çene Eklemi
Çok ilginizi çekmemiş ve fark etmemiş olsanız da çene ekleminiz günde yüzlerce defa kullandığınız bir
ekleminizdir. Her iki tarafta alt çene ile kafatasının, kulağın çabucak önünde birleştiği yerdedir. Her
çiğneme hareketi yaptığınızda onu kullanıyorsunuz. Hatta her konuştuğunuzda ve yutkunduğunuzda ( üç
dakikada bir sefer ) onu hareket ettiri-yorsunuz. Böylelikle en sık kullanılan eklemlerden birisidir.
Eliniz kulak kepçenizin önündeki üçgen formunda yapının üzerine koyarak bu eklemi bulabilirsiniz.
Parmağınızı birazcık ön tarafa yanlışsız kaydırıp bastırınız ve ağzınızı açıp kapattığınızda da bu ekleminiz
hissedebilirsiniz.
Bu süreç çene ekleminde bozukluk olanlarda kıymetli ölçüde rahatsızlık yaratır birebir biçiminde tabipler de
teşhis için birebir idaresi kullanırlar.
Çene Eklemi Nasıl Çalışır ?
Bir şeyi kuvvetlice ısırdığınızda yalnızca dişlerinize değil tıpkı vakitte çene ekleminize de kuvvet
uygularsınız. Fizik tabirleri ile çene ‘kaldıraç’ ve çene eklemi ‘dayanma noktası’ na misal. Gerçekte
çene ekleminde ünite alana uygulana basınç çeneye uygulanan ünite basınçtan çok daha fazladır. Bu tür
kuvvet ve basınçların üzerinden gelebilmesi için çene eklemi kayar biçimde hareket eden bir eklem tipidir.
Bundan ötürü çene eklemine uygulanan basınç daha geniş bir alan üzerine yayılır böylelikle eklemdeki
hasar ve yırtıklar daha çabuk güzelleşebilir.
Eklemler hareketin hassas olmasını sağlamak gayesiyle lastiksi ve kaygan bir yapı olan kıkırdak ile
döşelidir.
Çene Eklemi Nasıl Bozulur ?
Alışkanlık olarak çenenizi sıkıyor, gıcırdatıyor ve kaydırı-yorsanız eklem içersindeki kıkırdağı
zedelersiniz. Birçok insan uyurken dişlerini gıcırdatır ve oda arkadaşları bunu söyleyene kadar farkında
olmayabilir. Tıpkı biçimde günün uzun bir vaktini sakız çiğneyerek geçiriyorsanız çene ekleminize,
yemekler ortasında kendine gelme fırsatını tanımıyorsunuz demektir. Yemeğinizi daima tıpkı çene tarafında
çiğniyorsanız bu taraf eklem üzerinde olağandan fazla basınç yaratarak ekleminizi yıpratıyorsunuz
demektir. Bu en sık bir tarafta diş sorununuz varsa yahut bir diş tedavisi görüyorsanız gerçekleşir.
Birbiri ile tam oturmayan dişler, hatalıdır. Buna ‘uygunsuz ısırık’ denir. Çenenin bir tara-fındaki dişlerin
öteki taraftan daha evvel kapandığından ötürü nasıl fazla bir yıpranma olduğ-unu iddia edersiniz.
Yukarıda anlatılan bozuklukların her birinde, eklemde, muhakkak bir noktada hasar oluşur. Bu hasar sinir
ucuna kadar ulaşırsa ağrı duyulur. Travmatik tip bir eklem bozukluğudur , Bu bozukluk ‘ağrılı’ veya
‘yanlış vazife ‘ yapan eklem manasındadır.
Çene Eklem Rahatsızlığı Nasıl Hissedersiniz ?
Her yutkunuşta , esnemede , çiğnemede , konuşmada ortaya çıkan batıcı ve şiddetli bir ağrı olabileceği
üzere, daima ve donuk bir ağrı da olabilir. Ağrı, eklemin yer aldığı , çabucak çene önündeki bölgede
olabileceği üzere bir çok yere de yansıyabilir . Ağrı , ekleme yapışan kaslarda spazm oluşturarak yüze ,
başa , kulağa ve çeneye yansıyabilir. Kimi şahıslar migren, sinüs ve boyun ağrılarının sebebini çene
eklemine bağlarlar ancak günümüz bilgisi içinde bu durumu açıklamak kolay değildir.
Ağrının en sık odaklandığı yer kulaktır. Birçok kimse kulak hekimine ‘kulağında ağrı olduğu ‘ ve iltihap
kaptığı’ kaygısı ile başvurur. Kulak ağrısı ile birlikte işitme kaybı ve kulak zarında bir bozukluk yoksa
kulak doktoru ağrının kaynağı olarak ‘çene eklemi’ nden kuşkulanır.
Ağrının yanında eklemin yola açtığı birtakım şikayetler de vardır. Ağız düzgünce açıldığında birtakım kimselerde ‘çıt’
diye bir kayma açılma sesi duyulur. Ağız açık halde kilitli kalabilir yahut ileri periyotlarında ağzın
açılmasını yeterlice kısıtlanabilir. Birçok kimse kulaklarında çınlama hisseder, bu çenenizi çok sıktığınızda
hissettiğiniz çınlama üzeredir.
Çene Eklemi Bozukluğu İçin Ne Yapılabilir ?
1) Çeneniz sağ ve sol tarafını çiğnemede eşit kullanınız.
2) Şuurlu olarak yapıyorsanız dişlerinizi gıcırdatmayı ve sıkmayı bırakınız.
3) Sakız çiğnemeyiniz .
4) Sert , sıkıntı çiğnenen yiyeceklerden kaçınız.
5) Günde en az iki kez yarım saat çene ekleminiz üzerine sıcak uygulayınız.
6)Hekiminizin önerdiği bir ödem çüzücü yahut mideniz rahatsız değilse aspirin kullanınız .
İlk dört husus çene ekleminiz üzerindeki yırtık ve zedelenmeyi azaltmak içindir. Beş ve altıncı maddeler
güzelleşme sürecini hızlandırmak içindir. Aspirin ve öbür ödem çözücü ilaçlar şişliğin azalmasında çok
aktiftirler zati bu yüzden romatizmalı kimseler tarafından çok kullanılırlar. Çene eklemi üzerinde de
çok aktiftirler.
Dişlerinizin ve ısırmanızdaki uygunluğunuzun denetimi yardımcı olabilir.
Çok şiddetli ağrının varlığında bir çene cerrahı yahut diş tabibinin konsültasyonuna gereksinim duyulabilir.
Diş doktorunuz size uygun bir ağız açıçı ve kas spazmını önleyici protez yapabilir.
