Diş doktorunuzun öbür tavsiyesi yoksa diş fırçası orta sert, en az 3 sıra ve uçları yuvarlatılmış naylon kıllardan yapılmış olmalıdır.
Küçük başlı fırçalarla daha ayrıntılı ve yeterli bir fırçalama yapmak mümkündür.
Fırça sapı ile kılların bulunduğu baş kısmı birbirine paralel olmalıdır.
Fırçanın kılları uçlarına gerçek yatık hale gelince değiştirilmesi gereklidir (ortalama 3 ay). Bu yatıklık 1 ay içerisinde oluşuyorsa gereğinden fazla bastırarak fırçalıyorsunuz demektir.
Diş fırçaları kısa müddette kuruyacak ve öbür fırçalar ile temas etmeyecek biçimde saklanmalıdır.
Asitli içecekler (portakal suyu, limon, kolalı içecekler vs.) aldıktan sonraki 30 dk içerisinde diş ler fırçalanmamalı ya da diş ler fırçalandıktan sonra 30 dk asitli içeceklerden uzak durulmalı. Asitli içecekler tükürüğün PH istikrarını bozarak diş lerin üzerinde oluşan esirgeyici tabakayı eritir, gerisinden diş ler fırçalandığında hami katman diş lerin üzerinden büsbütün uzaklaşır ve diş lerin yüzeylerinde az ölçüde aşınma olur.
Diş Fırçalama Yöntemi
Amaç diş , diş eti ve lisan üzerindeki tüm yüzeylerden besin artıklarını uzaklaştırmaktır. Tesirli bir paklık için rastgele yapılmamalıdır.
Çoğu kişi diş fırçalamaya ön dişlerden başlar ki bu en büyük yanlıştır.
- Besinlerle en çok muhatap olan, çiğneme işini yapan ve girintili – çıkıntılı yüzeyleri nedeniyle paklığı en sıkıntı olan art diş lerdir, ön diş lerin misyonu yalnızca ısırmaktır ve yüzeyleri düz olduğu için paklığı kolaydır.
- Bu nedenlerle evvel üst çeneden ve art diş lerden başlayarak tüm alt – üst azı diş leri temizlenmeli, akabinde ön diş lere geçilmelidir.
- Orta sertlikte bir fırça üzerine bezelye büyüklüğünde macun sıkılması kafidir.
- Fırçanın yarısı diş etinde yarısı diş te olmak kaydıyla çok nazik bir basınç uygulayarak fırçalamaya başlanır.
- Fırçayı oynatmadan küçük dairesel titreşim hareketleri yapılır.
- Diş macunu dişlerin üzerine yayıldıktan sonra üst çenede aşağı yanlışsız, alt çenede üst hakikat süpürme hareketi yapılır.
- Daha sonra fırçayı bir uzunluk ilerleterek diş lerin bütün yüzeyleri temizlenir.
- Asla fazla bastırılmamalıdır, aksi halde dişler aşınır.
Dilin üzerinde halının kılları üzere minik kıllar vardır ve ortalarına besin artıkları birikir. Siz diş leri fırçalasanız bile konuşma ve yutkunma esnasında bu artıklar tekrar diş lere yapışır. Bu nedenle lisan üzeri de, fırça kıllarının ardındaki tırtırlı yüzeyle, fırçalar üzere temizlenmelidir.
Aynı halde dudak ve yanakların iç kısmında sabit diş eti dediğimiz yerlerde de ince katmanlar halinde yiyecek artıkları tutunabilir. Ağız hareketleriyle bu artıklar da tekrar diş lere gelebilir. Fırçanın uç kıllarıyla tahriş etmeden, masaj yapar üzere bu artıkları yerinden oynattıktan sonra ağız bol suyla çalkalanmalıdır.
Diş İpi Kullanımı
Bakteri plağının fırçalama ile orta yüzeylerden temizlenmesi mümkün olmayabilir. Bunu için diş ipi kullanılır.
İki elde tutulan diş ipi işaret ve baş parmağıyla yönlendirilerek iki diş ortasına yerleştirilir. İp, bir yandaki diş e yaslanarak aşağı hakikat hareket ettirilir.Sonra birebir aralıkta öteki diş e yaslanıp aşağı gerçek hareket ettirerek bütün diş lerin orta yüzleri temizlenir.
Ağız BakımıFırçalama süreci sabah kahvaltıdan sonra ve akşam yatmadan evvel iki kere; diş ipi ise iki günde bir uygulanır.
Püf Noktaları
- Diş fırçalarken fırça fazla bastırılmamalıdır.
- Sağlıklı diş etlerinde sert fırça, kanayan diş etlerinde ise yumuşak fırça kullanılmalıdır.
- Fırçalama sırasında kan dolanımına yardımcı olması için diş etine de masaj yapılmalıdır.
- Diş macunu çok kullanılmamalıdır. Fazla macun kullanımı diş etlerini eritir.
Dişler Neden Çürür?
Ağızda bulunan bakterilerden oluşan bakteri plağı, şekerli ve unlu yiyeceklerin ağızda kalan artıklarından asit oluşturabilmektedir. Bu asitler, diş lerin mineral dokusunu çözerek diş in minesinin bozulmasına ve sonuçta da diş çürüğünün başlamasına ve diş tabiplerinin kavite dedikleri oyuklara neden olur.
Uzun yıllar, nedeni bilinmeyen bir hastalık gözüyle bakılan diş çürüğünün günümüzde “çok sebebe bağlı bir hastalık” olduğu anlaşıldı. Diş çürüğünün esas 3 etkeni vardır:
- Bakteri plağı (Diş plağı ismi da verilir)
- Karbonhidratlı besinler (Şeker, un… gibi)
- Asitli içeçekler (kola, meyva suyu, soda… gibi)
- Bünyesel etkenler (Dişin yapısı. tükürüğün bileşimi… gibi)
Diş sıhhati istikrarlı olan bir kimsede bu etkenlerden birisi değişikliğe uğrarsa, çürük ortaya çıkar.
Çürük Belirtileri Neler?
Çürük ve oyulmuş bir diş , koyu renkli boşluğuyla kolaylıkla tanınır. Lakin bazen çürük çukurcuğu bilinmeyen kalır ve diş tabibi lakin yardımcı teşhis araçlarıyla (mesela diş röntgeni gibi) teşhis koyabilir.
Çoğu vakit çürük, diş tüberküllerinin yani tümsekciklerin birbiriyle kesiştiği yerde yahut diş in boyun kısmında görülür. İki diş ortasında kalan zımnî çürükler uzun müddet fark edilmez. Bu tıp çürüklerde “… akşam yemek yerken dişime taş geldi zannettim, bir de baktım, diş imin bir kesimi ağzımda…” denildiğini sıkça duyarız.
Diş çürüğünde diş tabibine başvurmayı gerektiren en kıymetli belirti ağrıdır. Ağrı, soğuk, sıcak, tatlı yahut ekşiden olur. Ağrının şiddeti bireyden şahsa değişir ve etken ortadan kalkınca ağrıda geçer; ama tedavi edilmeyen çürüklerde ağrılar bir müddet sonra daima olmaya başlar.
Diş Çürüğü Nasıl İlerler?
Çürük, ebediyen diş in yüzeyinden başlar ve ilerleyerek dentin katmanına erişir. Dentin, mineden daha fazla organik unsur içerir. Bu nedenle çürük bu katmanda daha çabuk yayılarak dentini bir burgu üzere deler; lakin, çürüğün ilerleme suratı, bireyden bireye ve diş cilt diş e çok değişir.
Unutulmaması gereken bir konu da, dentinin diş in bir savunma organı olduğu. Dentin içinde evvelki kısımda tarifi yapılan kanalcıkların ucunda odontoblast denilen üretim ve tamirat hücreleri bulunur ve bunlar çürük dentini tamir dokusu ile tıkayabilir.
Tıpkı kuşatılan bir kaleyi savunanların güllelerle açılan gedikleri onarmaları üzere… Bizatihi olan bu savunma, bazen süratle ilerleyen çürük karşısında yetersiz kalabilir.
Kimlerde Daha Çok Çürük Olur?
Şekerli ve unlu yiyeceklerle bakterilerin buluşması sonucunda çürükler oluştuğuna nazaran herkes için bir tehlike var.
Ancak beslenmelerinde karbonhidratlı ve şekerli yiyeceklerin oranı çok yüksek olanlar bir de sularında florür oranı çok düşükse çok daha fazla çürük tehlikesi altındadır.
Bakteri plağı tarafından oluşturulan aside karşı tükürük doğal bir savunma sistemi oluştursa da tek başına çürüğü önleyemez.
Tükürük akışını ve ölçüsünü azaltan hastalıklar ya da ilaçlar da çürük oluşumunu hızlandırmaktadırlar. Bu nedenle de diş tabipleri tükürük akışını artırdığı için şekersiz sakızları sıklıkla önerirler. Çinko içeren sakızlar ayrıyeten ağız kokusunu kesmekte yardımcıdırlar.
