Dişeti Hastalıkları Tedavisi(Periodontoloji) Nedir?
Periodontoloji, dişler ve dişlerin etrafında bulunan dokuların sıhhat ve hastalıktaki durumlarını inceleyen, bu dokularda meydana gelen hastalıkların teşhisi, tedavisi ve tedavi sonrasında elde edilen sıhhatin korunmasını amaçlayan bir dişhekimliği kısmıdır.
PERİODONTOLOJİ
Dişeti hastalığı nedir?
Periodontal hastalıklar dişeti ve dişleri destekleyen kemik dokuları etkileyen iltihabi hastalıklardır. Yetişkinlerde diş kayıplarının %70’inden dişeti ve çene kemiğini ilgilendiren hastalıklar sorumludur. Periodental hastalıklar erken periyotta teşhis edildiklerinde tedaviye kolay ve başarılı bir formda yanıt verirler. Belirli başlı dişeti hastalıkları şunlardır:
Gingivitis:Bu periyot dişeti hastalığının başlangıcıdır. Belirtileri; Dişetleri kanamalı, kırmızı ve hacim olarak büyümüştür. Gingivitis çok fazla rahatsızlık vermeyebilir. Diş fırçalama sırasında kanayan dişetleri genelde hassaslaşmıştır. Tedavi edilmezse hastalık bir ileri kademe olan periodontitise ilerleyerek dişeti ve dişleri destekleyen kemikde hasar oluşturur.
Periodontitis:Dişeti hastalıklarının daha ilerlemiş bir safhasıdır. Dişleri destekleyen başka dokularla birlikte alveol kemiğinde de hasar oluşur. Diş ile dişeti ortasında “periodontal cep” oluşur.Bu cepde bakteriler süratle üremeye başlar.Çünkü temizlenemeyen küçük bir alandır.Belirtileri; Hastalığın ilerlemesiyle dişler sallanmaya başlar, hatta çekime gidebilir. Dişetleri dişlerden çarçabuk ayrılabilir ve uzaklaşabilir. Dişler ve dişetleri ortasında iltihabi akıntı. Dişlerde sallanma görülebilir. Hatta hasta vakitle dişlerinin birbirinden uzaklaştığını görebilir. Zira alveol kemiğinde hücresel seviyede yıkım olduğundan hareketlilik vardır. Daima makûs ağız kokusu vardır.
Bununla birlikte, periodontal hastalıklar bazen hiç bir bulgu vermeden de ileri safhalara ulaşabilir. Bu nedenle sistemli aralıklarla dişhekimine gitmek ve panaromik röntgen çektirmek son derece kıymetlidir.
Çocuklarda da dişeti hastalıkları oluşur. Dişetlerindeki kanama, şişme ve kızarıklık görülebilir. Bu durum birden fazla vakit fırçalamanın yetersiz olmasından ya da çapraşık dişlerin temizlenememesinden kaynaklanır. Tedavi edilmeyen çürükler ve taşkın dolgularda bu bulgulara rastlanmaktadır.
Dişeti hastalığının neden oluşur?
Dişler düzgün temizlenmediğinde, üzerlerinde ve ortalarında biriken yiyecek artıkları bakteriler üretirler. Bakteri plağı denilen bu yapılar diş çürüklerinin ve dişeti iltihaplarının sorumlusu olup vakitle tükürüğün de tesiriyle diş taşlarını oluştururlar. Şayet plak faal bir biçimde dişlerden uzaklaştırılmazsa diştaşı denilen sert bir yapıya dönüşür. Plak ve diştaşlarındaki bakteriler dişetinde yıkıma neden olurlar. Hastalık tedavi edilmeden bırakılırsa sonunda dişler sallanır ve çekimleri bile gerekebilir.
Dişeti hastalığı nasıl önlenir?
- Etkin, ülkü diş fırçalama.
- Mutlaka akşamları dişleri fırçalamadan evvel diş ipi kullanılmalı.(Ya da arayüz fırçası)
- 6 ayda bir dişhekimi denetimi.
Dişeti hastalıklarının tedavisi nedir?
Dişlerinizin ülkü bakımını yapsanız bile bazen genetik sebeplerle dişeti hastalığınız olabilir.
- Tedavide birinci basamak diş doktoru tarafından yapılacak düzgün bir diş taşı paklığı ve hastanın ağız hijyenine itina göstermesiyle büsbütün güzelleşebilir.
- Biraz daha ilerlemiş olaylarda küretaj denilen dişler üzerindeki eklentilerin (plak ve diştaşı) uzaklaştırılması ve düzgün bir kök yüzeyinin sağlanmasını kapsar. Küretaj ile dişetinde iltihaba neden olan bakteri ve irritanların uzaklaştırılmasını sağlanır. Çoklukla bu tedavi, dişetinin tekrar dişe adaptasyonu yahut dişetinin büzülerek bakteri içeren cebin yok olması için kafidir. Dişeti hastalığının erken devrinde hadiselerin çoğunluğunda, diştaşı paklığı, plağın uzaklaştırılması ve düzgün bir kök yüzeyinin sağlanmasını takiben günlük faal ağız bakımı başarılı bir tedavi için kafidir.
- Cerrahi tedavi daha ilerlemiş hadiseler için yapılan flap operasyonlarını kapsar. Flap operasyonunda erimiş olan kemiğin desteklenmesi gerekiyorsa ya da o bölgede kemik oluşturulacaksa kemik greftleri de konulabilir. Böylelikle yeni kemik oluşumu sağlanabilir. Fakat hiçbir vakit kemik oluşumu eski düzeyini bulamaz. Flap opersyonları dikişli operasyonlardır.
Diş Eti Estetiği (Gingivoplasti)
Periodontolojide hem dişeti dokuları açısından hem de estetik açıdan dişetlerine bir ekip müdahaleler yapılabilir. Sağlıklı dişeti açık pembe, portakal kabuğu imgesinde hafif pütürlü ve kanamasızdır. Gülüş çizgisi düzenlemeleri yalnızca dişler üzerinde yapılacak değişikliklerle halledilebilecek bir mevzu değildir. Burada diş eti estetiği de büyük rol oynar.
Diş eti estetiği gerektiren durumlar;
- Gülümserken dişetinin çok görünmesi (Gummy Smile) durumlarında,
- Dişetlerinin düzeylerinin olması gerekenden farklı pozisyonda olması halinde,
- Diş eti çekilmelerinde,
- Diş eti renkleşmeleri nde,
- Diş eti hastalıklarına bağlı durumlarda, (İlaç kullanımına bağlı dişeti büyümeleri vs..)
- Çapraşıklığa bağlı diş eti düzey bozukluklarında,
- Dişlerin uzunluklarının çok kısa olduğu birtakım olaylarda kron uzunluğu uzatma süreçleri için dişeti estetiğine gereksinim vardır.
Dişeti Estetiği Operasyonları
- Diş etinin çok göründüğü hadiselerde diş eti rezeksiyonları (Gingivektomi)
- Diş eti şekillendirmeleri (Gingivoplasti)
- Diş eti çekilmelerinde diş eti greft uygulamaları
- Diş eti pigmentasyonlarının giderilmesi (Kahverengimsi dişeti renkleşmeleri)
Gingivektomi ve Gingivoplasti:Estetik diş hekimliğinde bilhassa gülümserken dişetleriniz çok görünüyorsa gingivektomi denilen operasyonlar yapılır. Ya da dişetleriniz simetrik görünmüyorsa, biri üstte, başka dişin dişeti düzeyi aşağıda ise gingivektomi yapılır ve akabinde planlaşmış ise laminateleri yapılır.
Kimi durumlarda iltihapsal, ilaca bağlı ya da kalıtsal olarak dişeti büyümeleri oluşabilir. Bu dişeti büyümelerinde kemik erimesi yoksa, kemik oluşturulmasını gerektiren bir operasyon olmayacaksa gingivektomi ile büyümüş dişetleri yok edilir. Gingivoplasti ise ekseriyetle gingivektomiden sonra dişetini cerrahi usullerle düzelterek olağan fizyonomisini yani halini geri kazandırmak için uygulanır. Tek başına da gingivoplasti yapılabilir.
Kuron Uzunluğu Uzatma Operasyonu:Dişlerin dişeti düzeyinin üstünde kalan kron denilen, ağız içerisinde görünen kısımlarını uzatmak maksatlı yapılan süreçlerdir. Birtakım durumlarda kırık sınırı ya da çürük dişeti düzeyinin altına kadar ilerler. Bu üzere durumlarda dişeti sıhhati için ya da yapılacak kuron – köprü tedavilerinin tutuculuğu için dişeti düzeyi kök kısmına hakikat uzatılması gereklidir.
Dişeti oluşturmak için yumuşak doku greftleri:
Diş eti çekilmesinin çeşitli nedenleri vardır. Başlıcalarını sıralayalım.
- Yaş: İleri yaşlardaki bireylerde fizyolojik çekilme dediğimiz ve hastalık olarak kabul edilmeyen bir çekilme olacaktır. Bu doğal bir durumdur ve rastgele bir tedaviye gerek yoktur.
- Diş fırçasının yanlış kullanılması: Çok sert ve uzun periyodik fırçalamadan kaynaklanır. Bu şahısların ağız hijyeni son derece düzgündür. Dişetinde iltihabi her hangi bir hastalık yoktur. Dişeti fırçalama baskısı ile yok edilmiştir.
- Anatomik yapılar nedeniyle : Kimi dişler diş sırasının dışında yer alırlar. Bu dişlerin dudak ve yanak yüzlerindeki dişetleri çekilmeye adaydır. Alt dudağınızı elinizle aşağı gerçek çekince dişetlerine hakikat giden ince kas yapılarını göreceksiniz Frenilum denilen bu kas bağı ile bilhassa dişlerin yanak yüzeylerinde çekilmeler olabilir.
- Dişeti hastalıkları : Bakteri plağı oluşumu ile dişetlerinde çekilmeler görülür.
- Dişlerde çok kuvvetlerin oluşması: Çok kuvvetlere maruz kalan dişlerde ve dişlerini sıkan, geceleri gıcırdatan bireylerde diş eti çekilmeleri görülmektedir.
Dişeti çekilmelerini kapatmak için ,ağzın farklı bir bölgesinden (genellikle damak ya da çekilmenin olmadığı dişeti bölgesinden) alınan yumuşak dokular kullanılır. Çoklukla estetik emelle ya da dişeti hastalığının ilerlememesi için gözetici gayeyle yapılır. Dişeti çekilmesi sonucu kimi dişler çok uzun gözükebilir, bu dişlerde kök yüzeyleri açığa çıkmıştır. Bu türlü bir durumda estetik olarak açığa çıkan kök yüzeyleri tekrar yumuşak doku greftleri ile kapatılır.
Flap operasyonlarında kullanılan kemik doku greftleri:
Flap operasyonları esnasında kemik kaybının ileri boyutta olduğu bölgelerde yapay yahut doğal kaynaklı kemik tozu uygulamaları ile kemik üretimi uyarılır. Kemik greftlerine muhtaçlık olup olmayacağına doktorunuz karar verecektir.
Flap operasyonlarından sonra dişeti güzelleşmesinin doğal sonucu olarak dişetleri bir ölçü küçülürler. İşte bu nedenle bazen dişler uzamış üzere görünür. Tedavi öncesi hastalık ne kadar ilerlemişse çekilme ölçüsü o kadar fazladır. Açığa çıkmış kökler formunda çekilmeler olabilir ve hastayı rahatsız edebilir. Ayrıyeten sıcak-soğuk hassasiyeti de olabilir. Yüksek florür içeren diş macunlarının ve hassasiyet giderici eserlerin kullanılması ile hassasiyet azaltılabilir. Flap operasyonlarından sonra dişler eskisine nazaran daha fazla sallanma gösterebilirler lakin bu 4-5 ay içinde büsbütün ortadan kalkabilir ya da eskisine nazaran daha da azalır.
Dişhekimi tarafından hangi cins tedavi uygulanırsa uygulansın sonrasında hastanın uygun bir ağız hijyenini daima müdafaası gerekir. Flap operasyonundan sonra hastanın ağız hijyenine çok aşırı dikkat etmesi gerekir.Aksi halde elde edilen tüm güzelleşmeler süratle geriye döner. Hastaların en çok sordukları sorulardan biri de dişeti hastalıklarının ilaç kullanarak güzelleşip iyileşmeyeceğidir. Bu türlü bir dişeti ilacı yoktur. Operasyonlardan sonra doktorunuzun düzenleyeceği reçete ile hastaya antibiyotik ve birtakım ağrı kesiciler verilir.
