Ortodontik diş hareketi, dişlere uygulanan devamlı kuvvetin, dişi saran dokuların uygun bölgelerinde kemik üretimi ve yıkımı yapması sonucu oluşur. Dişler, kemik içerisinde, yumuşak bir tekrar imal (remodelling), kemik yapının bir noktada zayıflaması ve öteki noktada hızlanması ile oluşur. Kemikteki üretim, periodontal (diş çevresi) dokular tarafından denetim edilir. Periodontal bağlar, (PDL) dişi çepeçevre saran dinamik kollajen bağlardan oluşur. PDL, kemik yapan (osteoblast) ve kemik yıkan (osteoklast) dokuları barındırır. Dişi kemiğe bağlayan yapıları barındırır.
Dişi besleyen damar ve hudut paketini barındırır. Diş üzerine gelen kuvvetler, kuvvetin uygulandığı tarafta basınç oluşturur. Bu basınç osteoklastları aktive eder ve yıkım faaliyeti başlar. Zıt taraftaki tansiyon ise osteoblast faaliyetini, hasebiyle kemik üretimini takviyeler. Bu, bir tren vagonundaki emekçilerin, ön taraftaki taşları toplayıp art tarafa yığmasına benzetilebilir. Ülkü diş hareketi, uygulanabilecek en hafif ve kesintisiz kuvvetle yapılır.
Ortodontik tedavi sırasında ayda 1 mm kadar diş hareketi beklense de, dişlerin büyüklüğü, kemik yapısı, yaş üzere pek çok faktör bu durumu tesirler. Genel olarak yaşla birlikte kemik metabolizmasında yavaşlama olsa da uygun kuvvetler ve biyomekanik planlama ile erişkinlerde de kısa periyodik ve aktif tedaviler yapılabilmektedir. Türkiye şartlarında, erişkin bireylerin, çocukluk çağlarında ortodontik tedavinin yaygın olmaması sebebiyle ortodontik tedavi muhtaçlıkları karşılanamamıştır. Bu sebeple günümüz koşullarında ortodontik tedavi talep eden birey sayısı gitgide artmaktadır.
