Kekemelik, konuşmanın akıcılığıyla ilgili bir bağlantı bozukluğudur. Ses, hece ve sözcüklerde uzatmalar, tekrarlar yahut duraklamalarla ortaya çıkan konuşmanın akıcılığının bozuk olduğu durum “kekemelik” olarak isimlendirilir. Çoklukla 2-6 yaş ortası ortaya çıkar ve yapılan araştırmalara nazaran erkek çocuklarda kız çocuklara nazaran daha yaygın olarak görülür.
Kekemelik çok faktörlü olarak kabul edilen bir bozukluktur. Genetik özellikler, çevresel faktörler, kişilik özellikleri, aile içindeki etkileşim ortamı üzere birçok durum kekemeliği tesirler.
Kekemeliğin birey üzerindeki tesirleri çocukluk çağında başlar ve hayat boyunca devam eder. Okulöncesi yaştaki çocuklar durumlarını önemsemiyor üzere görünseler de arkadaş bağlarının ve toplumsal etkileşimin daha ağır olduğu ortamlara girdikçe etraftan alınan olumsuz reaksiyonlarla birlikte bağlantıdan kaçınma davranışları sergilemeye başlarlar. Yavaş yavaş gelişen utanma duygusu kekemeliği saklamanın birincil gaye olarak belirlendiği bir hayat biçimine gerçek bireyleri sürükler. Okul başarısı, arkadaşlık münasebetleri, karşı cinsle ilgiler olumsuz etkilenir. Şahıslar meslek seçimlerini yaparken yaşadıkları bu mahzurun onları en az rahatsız edeceği alanlara yönelir ve var olan yeteneklerini kullanamazlar.
Kekemeliğin belirtileri nelerdir?
Sözcüğün bir kısmının yahut tamamının tekrarlanması: Sözcükteki hecenin yahut seslerin sistemsiz bir tempo ile bir ya da birden fazla kere tekrar edilmesidir. Örnek: k-k-k-kitap, ba-ba-baba
Uzatmalar yapılması: Sözcük içindeki seslerin uzatılmasıdır. Örnek: ssssınav, mmmaaanav.
Bloklar: Fonasyon sırasında havanın çıkışının gırtlakta ses telleri düzeyinde yahut ağızda engellenmesidir.
Düzensiz nefes alma: Kişinin nefesini tutması ya da sistemsiz nefes alarak konuşma akıcılığını bozmasıdır.
Konuşmaya ortasına anlamsız ses yahut sözcükler ekleme: Kişinin kekelemekten kaçmak hedefiyle yaptığı geciktirmelerdir. Kişi takılmalarını geciktirmek için konuşma ortasına ‘ııı’, ‘şey’, ‘hıımmm’ üzere mana söz etmeyen boşluk doldurucu sözcük yahut sesler ekler.
İkincil davranışlar: Baş, beden yahut bacak sallama, ayak vurma, yüz organlarının irtibat gayesi taşıyan mimikler dışında çeşitli anlamsız hareketler yapma.
