Kusurluluk & Utanç

Eğer Kusurluluk & Utanç (Defectiveness & Utanç) şemanız varsa aşağıdaki maddelerden çoğu size tanıdık gelecektir:

TESLİM BAŞA ÇIKMASI

• Duygular
• Sık sık utanırım.
• Sık sık suçlu hissederim.
• Bazen bende bir sorun olduğunu hissederim.
• Yetersiz/yeterince iyi olmayan/değersiz/önemsiz biri gibi hissediyorum.
• Cinsel arzularımdan utanırım.

Davranışlar

• Bazen suçlu olmasam bile özür dilerim. 
• Başkalarının hatalarını çabucak üstlenirim. 
• Çevremdeki insanlar bana kötü/aşağılayıcı şeyler söylerler.

Düşünceler 

• Kusurlarımın çok farkındayım: fazla öfkeli, huysuz, inatçı, sıkıcı, tuhaf, otoriter, şişman, zayıf, uzun, kısa, güçsüz olmak gibi…
• Hiç çekici/sevimli biri değilim. 
• Sevgilim/eşim benimle birlikte olduğu için şanslı sayılırım. 

İlişkiler

• Partnerlerim genelde beni çok eleştiren kişilerdir. 
• Çevremdeki insanlar beni eleştirir, bana aşağılayıcı şeyler söylerler. 
• Beni seven insanlara kötü davranırım.

KAÇINMA BAŞA ÇIKMASI

• Duygular – Düşünceler
• Rezil olmaktan korkarım. 
• Başkalarının yanında hata yapmaktan korkarım. 
• Partnerlerime kötü görünmekten korkarım. 
• Kusurlarımı algılayabilecek kişilerin yanında huzursuz olurum. 
• Benim hoşlandığım kişiler benden hoşlanmazlar, benden hoşlananlardan ben hoşlanmam. 
• Kim olduğumu bilirlerse beni sevmezler, tanımak istemezler. 

Davranışlar – İlişkiler

• Uzun süren ilişkilerim olmaz. 
• Gerçekten beğendiğim erkeklere/kadınlara açılmam. 
• İlişkilerimde kendimi pek açmam, partnerlerimin yanında rahat hissetmem. 

AŞIRI TELAFİ BAŞA ÇIKMASI

• Duygular – Düşünceler 
• Benden daha iyi niteliklere sahip kişileri kıskanırım (daha güzel, daha başarılı, daha zengin kişileri…)
• Partnerime kusurları yüzünden çok kızarım (bir şeyi anlamamak, çirkin olmak vb. gibi kusurlar…)
• Aile üyelerime kusurları, hataları için çok kızarım. 
• Bazen ailemden veya partnerimden utanırım. 
• Bazen mükemmel olmaya çalışıyormuşum gibi hissediyorum. 
• Biri beni eleştirirse çok sinirlenirim. 
• Çok iyi olmak için çok çalışmalıyım. 
• Partnerimi başkalarından çok kıskanırım. 

Davranışlar

• Partnerlerimi çok sık eleştiririm. 
• Hep en iyi olmak için çabalarım. Fazla rekabetçiyim. 
• Çok güzel olmak, çok başarılı olmak, statü sahibi olmak veya çok zengin olmak için çabalarım. 
• Benden daha “düşük” kişilerle ilişkim olur. (Partnerlerimden daha üstün olduğumu hissediyorum.)
• Eleştirilere saldırganca tepkiler veririm (örneğin beni eleştirenlere bağırıp çağırırım, onları aşağılarım…)
• Kendimi diğer insanlarla kıyaslarım. 

KÖKENLER

• Kusurluluk şemasına sahipseniz aşağıdaki çocukluk yaşantılarından birkaçı sizi yansıtıyor olabilir: 
• Annem/babam beni çok eleştirirdi.
• Annem/babam yaptığım işleri beğenmezdi.
• Annem/babam kişisel veya fiziksel özelliklerimi eleştirirdi (“Çok kilolusun, biraz kilo ver”, “Çok safsın, biraz uyanık ol”, “Çok sakarsın”).
• Annem/babam bende bir sorun varmış gibi konuşurdu (“Aynı babana çekmişsin”, “Biraz abin gibi olsan keşke”). 
• Annem/babam benim kötü, değersiz, yetersiz biri olduğumu söylerdi (“Senden bir şey olmaz”, “Aptalsın”)
• Ufak hatalarım için bana çok kızdılar, beni suçladılar. 
• Sürekli kardeşlerim ile kıyaslanırdım, kardeşlerimi benden daha çok severlerdi.
• Annem ve babam çok kavga ederdi.
• Küçükken fiziksel veya cinsel istismara uğradım. 
• Nasıl hissettiğime önem veren kimse yoktu (fiziksel ihtiyaçlarınız çok iyi karşılanmış olsa bile…)

HAYATA ETKİLERİ

• Kusurluluk şeması hayatınızı nasıl etkiliyor:
• Yakınlarınızı çok eleştirdiğiniz için sizden uzaklaşıyorlar.
• Mükemmel olmaya çabalarken uykusuzluk veya tükenmişlik yaşıyorsunuz. 
• Kendinizi tam açmadığınız için tatmin edici yakın ilişkiler kuramıyorsunuz. 
• Sizi eleştirmelerine veya suçlamalarına çok izin verdiğiniz için sürekli mutsuzsunuz. 
• Gerçekten istediğiniz ve sevdiğiniz şeyleri dile getirmediğiniz için yalnız hissediyorsunuz. 
• Diğer insanların yanında kaygılı ve “kendinin çok farkında” olduğunuz için anı yaşayamıyorsunuz. 
• Kendinize karşı “eleştirici iç sesleriniz” sizi yıldırıyor.  
• Sık sık depresyona giriyorsunuz. 
• Alkol bağımlılığınız veya aşırı yeme gibi davranışlarınız var.