Neden Yapacaklarım Hiç Bitmiyor?

Ertelemenin Psikolojisi

İnsanlar önem sırasına göre zaman zaman yapacağı işleri erteler. Burada klinik müdahaleyi gerektiren durum, kişinin sonucunun olumsuz olacağını bildiği halde yapması gerekenleri ertelemesidir. Erteleme davranışının altında olumsuz ruh hali ve duyguları yönetememe yatar. İnsan zihni uzun süreli ihtiyaçları değil kısa süreli ihtiyaçları öncelikli gidermeye programlıdır. Yani işi yapmadan önce yaşanılan olumsuz duygu halini ortadan kaldırmak için ertelemek zihnimiz için ilk seçenek olacaktır. Stres veren işin bir süreliğine ertelenmesi ve kişinin kendisi için daha zevk veren bir konuya yönelmesi kısa süreli rahatlatıcı bir etki yapar. Beynimiz sürekli olarak kendisine haz verecek ödül peşindedir. Bu nedenle erteleme konusunda bu döngüyü kırmaya yarayacak bir yöntem olmadıkça insan aynı davranışı tekrarlamaya devam eder. Yapılacak iş var olmaya devam ettiği için karşımıza stres, kaygı, kendini suçlama olarak ortaya çıkar ve öz saygının olumsuz etkilenmesi gibi yoğun duygu ve olumsuz bilişsel süreçleri beraberinde getirir.

Neden erteliyor olabilirim?

• Yapman gerekenler işler olduğunda kendine fazla yükleniyor olabilirsin.

• İşin sonucunda karşılaşabileceğin ihtimallerle zihnini fazla meşgul ediyor olabilirsin.

• Yaptığın her şeyden sürekli keyif almak gibi gerçekçi olmayan bir beklenti içinde olabilirsin.

• Kendine ve kaynaklarına yeteri kadar güvenmiyor olabilirsin. 

• Gereğinden fazla sorumluluk aldığın için daha fazla sorumluluk almaktan korkuyor olabilirsin.

• Zamanı doğru kullanamıyor olabilirsin.

• Yeni bir işe başlamadan önce dinlenmeye ihtiyaç duyuyor olabilirsin. Biraz mola verebilirsin 🙂

Erteleme davranışı öncelikli olarak verimlilik ya da başarıdan çok duygu durumumuzla ilgiliyse ne yapmalı? 

• Duygu ve düşünceler ile ilgili kişisel farkındalığı artırmak. 

• Kendine karşı acımasızca yaklaşmayı bırakmak. Biraz öz şefkat 

• Erteleme davranışlarının altında görünmeye çalışan duygusal ihtiyaca biraz kulak verip ihtiyaçları karşılamak. 

• Yapılacak işi parçalara bölerek bir kısım tamamlandığında kısa molalar, ufak ödüller vererek motivasyonu artırmak. 

• Ertelemeye neden olan somut uyaranlar varsa uzaklaştırmak.

• Yapılacak işleri önem ve ihtiyaç sırasına göre önceliklendirmek. 

• Sürekli yorgun hissediyorsanız biraz insan ilişkilerinde koyulan sınırları gözden geçirmek.