Bebekler doğdukları anda çabucak hemen tüm süt dişleri görünmese de dişetlerinin altında şekillenmiştir.
Bebek 6 aylık olana kadar bu dişlerden bir kısmı ağızda görülmeye başlanır. Bu süreç her bebekte
farklılık gösterebilmektedir ve bu durum olağandır. Çoklukla bebeklerde birinci çıkan dişler alt ön dişlerdir.
Bundan sonra dişler çenelerin her iki tarafında yavaş yavaş yerini almaya başlar. Bebekler 36 aylık
olduğunda ağızlarında 20 adet süt dişinin bulunması gerekir. Bunlar tipik olarak aralıklı dizilir. Sürekli
dişler ile süt dişleri ortasında boyut farkından ötürü bu boşluklar daima dişlere kâfi yerlerin kalmasına
yardımcı olur. Öte yandan bu boşluklar bebeğin dişlerinin paklığını de kolaylaştırır.
Süt Dişlerinin Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?
Süt dişleri her ne kadar süreksiz olsalar da daimi dişler kadar kıymet taşırlar. Bunlar çocuğun yiyecekleri
ısırması ve çiğnemesine yarımcı olur, çocuğun sempatik görünmesini sağlar, gerçek konuşmaya yardımcı
olur, daimi dişler için gerekli yeri koruma ederken bunların gerçek yerlere yerleşmesine bir nevi
rehberlik ederler. Bu nedenlerden dolayı süt dişlerine yeterli bakılmalıdır. Bebeklerin üst ya da alt çenede 4
adet dişi yan yana dizildiğinde, günde 2 kere yumuşak bir fırçayla fırçalanmalıdır. Çocuklar tükürmek
yerine diş macununu yutacaklarından onlar için geliştirilmiş diş macunları bir nohut adedinden büyük
olmamak kaydı ile yalnızca su ile dişler fırçalanmalıdır. Diş çıkmamış alanlar ise ıslatılmış gazlı bez ya da
tülbentle silinmelidir. Dişler birbirine değdiğinde günde 1 kere diş ipi ile aralıkları temizlenmelidir.
Biberon Çürüğü Nedir?
Biberon çürüğü, bebeğin dişlerini süratli bir halde tahrip edebilecek çürüklerdir. Buna bebeğin dişlerinin
uzun müddet yüksek oranda karbonhidrat barındıran meyve suyu, süt üzere şekerli sıvılarla teması yol
açmaktadır. Bunlar ağızdaki bakteri oranını ve bunların asit üretimini artırması sonucunu doğurarak
dişlerde çürüklerin oluşmasına yol açarlar. Bebeğin ne içtiği ve ne kadar sıklıkta içtiği büyük değer taşır.
Bunlar ekseriyetle kolay görünmeyen yerler olan dişlerin art kısımlarında başlar. Bunun önüne
geçilebilmesi için bebeğin biberonla uyumasına ve bunu yalancı göğüs olarak kullanmasına müsaade
edilmemelidir. Bu cins çürüklerden en fazla üst ön dişler ziyan görür. Biberon çürükleri bebeğin ağzında
Streptococcus Mutans isimli bakteri bulunuyorsa oluşabilir. Bu bakteri yaygın bir cinstir ve 6-31 aylar
ortasında anneden bebeğe geçer. Bu durumun engellenmesi için annenin diş sıhhatine dikkat etmesi çok
değerlidir. Bebek 12-24 aylıkken biberondan uzaklaştırılmalı ve bardak tanıştırılmalı, bebeğin yalancı
göğsü şeker ya da şekerli sıvılara batırılmamalı, bebeğin yemeğine şeker eklenmemeli, diş ve dişetleri
paklığı ihmal edilmemeli, bebeğin birinci dişinin çıkmasının akabinde diş doktoru ziyaret edilmeli ve diş için
değerli bir husus olan floridin kâfi ölçüde alınması sağlanmalıdır.
Daimi Dişler ve Bakımı
Çocuklar 6-7 yaşlarına geldiğinde süt dişleri dökülerek yerlerine daimi dişler sürmeye başlar. Bu süreç
her çocukta farklılık gösterebilir. Bura dikkat edilmesi gereken nokta dişlerin ne vakit çıktığı değil
simetrisi ve sıralanmasının nasıl olduğudur. Çocuklar 13 yaşına geldiklerinde daimi dişlerin büyük kısmı
ağızdaki yerlerini almış olurlar. 3.büyük azı dişleri 17-21 yaşları ortasında sürerler. Lakin kimi kişilerde
bu dişler hiç gelişmeyebilir. Sıklıkla bu dişler gelişmiş olsa da hakikat durumda olmadıklarından ya da
ağızda yer olmadığından süremezler ve gömük olarak kalırlar.
Çocuğunuzun ağız ve diş sıhhati için birkaç tavsiye:
Yumuşak, naylon kılları olan diş fırçası üzerine bezelye tanesi kadar fluoridli diş macunu sürerek
kullanabilirsiniz.
Çocuğunuza diş macununu yutmaması için köpükleri nasıl tükürebileceğini öğretmelisiniz.
Çocuğunuzun iki dişi birbirine bedel durumda çıktığında diş ipi de kullanmaya başlamalısınız.
Çocuklar 9 yaşına geldiklerinde kendi kendilerine diş ipi kullanabilecek maharete erişebilirler. Diş ipi
kullanımı ile diş fırçasını ulaşamadığı diş ortalarına ulaşılarak çürüklerden korunmuş oluruz.
Çocuğunuzun kâfi ölçüde fluorid alıp almadığı konusunda diş doktorunuz ya da çocuk hekiminiz ile
görüşebilirsiniz.
Çocuklarda Süt Dişlerinin Restorasyonu
Süt dişine dolgu yapmanın, yerine gelecek olan daimi diş münasebetiyle gereksiz olduğunu düşünebilirsiniz.
Lakin süt dişleri yalnızca görünüm için değil, çiğneme ve konuşmanın olağan gelişimi açısından da önem
taşır. Süt dişleri birebir vakitte daimi dişlerin kendi konumlarını almalarına da rehberlik ederler.
Bunun yanında diş çürüğünün bir enfeksiyondur. Çocuğunuzda çürük diş mevcutsa, bedeninde genel
sıhhatini da etkileyebilecek bir enfeksiyon bulunuyor demektir.
Süt dişleri, kalan sağlıklı diş yapısının ölçüsüne nazaran dolgu ya da kuron ile restore edilir.
Süt dişine dolgu yapılmış olması, daimi dişin sürme vakti geldiğinde süt dişinin düşmesini zorlaştırmaz.
Çocuklarda Daimi Dişlerin Restorasyonu
Çocuklarda yapılan dolgular, yetişkinlerde yapılandan farklı değildir. Lakin, kuronun üretimi ve
uyumlandırılması epey farklıdır. Çocuklarda kuronlar tek randevuda bitirilir.
Çürüğün Uzaklaştırılması ve Dolgunun Yapılması
Küçük çocuklar diş tedavilerini yaptırmakta zorluk yaşayabilirler. Lakin bu yaş kümesinde tecrübe sahibi
bir diş doktorunun, çocuk üzerinde müspet tesiri olacaktır. Öncelikle topikal anestezik unsur ( jel ya da
merhem) ile dişeti ya da yanağın iç kısmı uyuşturulur. Bölge uyuştuğunda anestezi enjekte edilerek, diş
ve bulunduğu bölge bir müddetliğine hissizleştirilir.
Çürük diş dokularının uzaklaştırılıp, dişe dolgu için gerekli biçimi verebilmek için döner alet ya da laser
kullanılır. bu süreç için laser kullanıldığında lokal anesteziye gerek kalmaz. Kompozit dolgu
yerleştirileceğinde diş yüzeyi asit ile pürüzlendirilerek, dolgunun diş yüzeyine yapışması sağlanır. Dolgu
dişe ince katmanlar formunda yerleştirilerek, özel ışığı ile sertleştirilir. Daha sonra dolgu düzeltilir ve
cilalanır.
1 Yaş Muayenesi
Anne babaların aklındaki sorulardan biri de çocuklarının birinci defa ne vakit diş muayenesine götürmeleri
gerektiğidir.
Amerikan Pedodontoloji Akademisi’ne nazaran bu sorunun kısaca yanıtı bebek bir yaşına basınca
gidilmelidir. Amerikan Pedodonti Akademisi, erken çocukluk devri çürüğü riski olan çocuklar için 1
yaşında pedodontik muayeneyi önerir.
Çürükler anne babaların çocuklarının ağız ve diş sıhhatiyle ilgili bilmesi gerekenlerin hepsi değildir.
1 yaş muayenesinde anne babalar,
Bebeğin ya da yeni yürümeye başlayan çocuğun ağzıyla nasıl ilgilenilmesi gerektiği
Çocuk için uygun fluorid kullanımı
Parmak emmek üzere ağız alışkanlıkları
Travma ile ağız ve yüz kazalarından korunma yolları
Diş çıkarma ve gelişimsel dönüm noktaları
Beslenme ve ağız sıhhati ortasındaki alaka üzerinde durmalıdırlar.
İlk muayeneden sonra diş tabibi takip edilecek muayeneler için bir cetvel tavsiye edecektir. Evvelden diş
doktorları altı aylık denetimler öneriyorlardı. Bugün ise diş doktorları çocukların ferdî gereksinim ve risklerine
nazaran çocukların muayene sıklığını ayarlamaktadırlar.