Sesletim (Artikülasyon) Bozuklukları
Sesletim demek konuşma sesi nasıl yapılır sorusunun yanıtıdır. Bu da lisan, çene, dişler, dudaklar, damak ve vokal kıvrımlar yardımı ile gelen hava akımı kullanılarak oluşturulmaktadır. Sesletim bozukluğu sesleri üretmedeki problemleri içerir. Sesletim bozukluğunda sesler;
Atlanabilir;yak yerine ak
Yer değiştirebilir; kapa yerine tapa
Bozulabilir;Makas yerine nazal yani hırıltılı bir makas
Daha kolay bir örnek olarak çocukta /r/ sesi olmadığında kara yerine kaya der. Çocuğun kara diyebilmesi için /r/ sesinin nasıl çıkartıldığını öğrenmesi gerekir.
Kurumumuzda sesletim sıkıntıları olan çocuklarda her bir sesin üretimi süratli bir halde öğretilmekte ve 2 ile 4 hafta içerisinde günlük hayata genellemesi sağlanmaktadır.
Ses Bilgisel (Fonolojik) Bozukluk
Sesbilgisel bozukluklar, konuşmada lisan kurallarına ilişkin bilgiyi (sesbilgisini/fonoloji) edinme güçlüğüdür. Çocuk kelimeyi söylem eder ancak anlaşılır olmaz. Gelişimsel sesbilgisel bozukluklar, çocuklarda okuma ve yazma zahmetleri görülmesinde neden olabilir.
Fonolojik bozukluk için kimi örnekler;
Çocuk “gel” yerine “del” der ya da ‘kuş’ yerine ‘tuş’ der(Önleştirme).
Çocuk ‘su’ yerine ‘du’ ya da ‘fare’ yerine ‘pare’ der(Duraklaştırma)
Artikülasyon Bozukluğu ve Fonolojik Bozukluk Ortasındaki Kıymetli Farklar
Artikülasyon bozukluğundan yanlışlar konuşma sesi ile bağlı iken fonolojik bozuklukta yanlışlar fonemlerin lisana mahsus işlevlerini ile bağlantılıdır. Artikülasyon bozukluğunda konuşma sesi formunda zorluk çekilirken fonolojik bozuklukta çocuk fonemi düzgün üretebilir ancak gerekli içerikte uygun olarak kullanmaz. Artikülasyon bozukluğunda yanlışlar daha periferik iken fonolojik bozuklukta yanlışlar santral kaynaklı olur. Artikülasyon bozukluğunda lisanın bileşenlerine değerlendirildiğinde, ekler, sözdizimi, mana bilgisi üzere alanlarında sorun yokken fonolojik bozuklukta sorun görülebilir.