Son Zamanlarda Hızlı Bir Artış Gösteren Frengi Hastalığını Tanıyalım

“Sifiliz” olarak da adlandırılan frengi hastalığı “Treponema pallidum” isimli bakterinin neden olduğu vücudun çeşitli organlarında belirtiler ve hasarlar oluşturabilen bir enfeksiyon hastalığıdır. Esasen cinsel yolla bulaşan frengi doğru tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Son yıllarda toplumda yeniden artışına rastladığımız frengi hastalığını tanıyalım.

Frengi nasıl bulaşır?

Esas olarak korunmasız cinsel ilişki ile bulaşan bu hastalık bunun dışında vücuttaki açık yaralardan direkt temasla, kan transfüzyonu ile ya da gebeliği sırasında anneden bebeğine bulaşabilir.

Frengi belirtileri nelerdir?

Hastalık kendini 3 evre şeklinde gösterir. 

İlk evrede; özellikle etkenin giriş yerlerinde  erkekte penis, kadında   dış genital organlar olan vulva cildinde,  her iki cinsiyette dil, ağız çevresi, dudaklar, makat bölgesi, göbek alt kısmı ve kasıklarda oluşan ağrısız yara şeklinde başlar. Yaraya yakın lenf nodlarında büyüme izlenebilir. Hastalık  bu dönemde tedavi edilmezse yara kendiliğinden 4-6 hafta içinde  iyileşir, ancak bulaştırıcılık devam eder. 

İkinci evre; Hastalık ilk evrede tedavi edilmediği takdirde bakteri kan ve lenf yoluyla tüm sistemlere yayılır.  Bu dönemde ateş, halsizlik, boğaz ağrısı  ve grip benzeri  durum, ciltte  pembemsi kırmızı döküntüler, saç dökülmesi ve  tırnak bozuklukları ile seyreder. 

Latent (sessiz) evre; İkinci dönemin bitmesi ile hastalık sessiz döneme girmektedir. Bu dönemde kişide herhangi bir belirti oluşmaz, tanı kan tetkikleri ile konulur. Hastalığın  bulaştırıcılığı devam etmektedir.

Üçüncü (tersiyer) evre;  Bu dönem ilk evreden yaklaşık 3-15 yıl sonra ortaya çıkar. Bu dönemde cilt (ciltte tümöre benzer şişlikler), sinir sistemi (felç, nöbetler, his kaybı…vb) ve kalp-damar tutulumu (aort anevrizması, aort damar yırtıkları, kalp kapak tutulumu.. vb) görülür. 

Hastalık neden tırmanışa geçti?

Penisilinin ortaya çıkışıyla tamamen yok edildiği düşünülen frengi  son yıllarda hızla artmakta.  Bunun nedenleri olarak;

• Cinsellik yaşının çok düşmesi

• Korunmasız cinsel ilişki

• HİV yani AİDS’in sıklığının  toplumda artması ve vücut direncinin düşmesi

• Çoklu partner ile ilişki

• Homoseksüel ilişkinin yaygınlaşması

• Hastalığın etkeni “Treponema pallidumun”  antibiyotiklerden korunmak için çeşitli stratejiler geliştirmesi

Frengi tanısı nasıl konulur? 

İlk çağlardan beri “büyük taklitçi” olarak adlandırılan hastalığın cilt belirtileri alanında uzman bir hekim tarafından klinik olarak tanınır. Ayrıca yara veya cilt döküntülerinden alınan sürüntü ya da örneklerde bakteri tespit edilebilir. Bunlar dışında hekimin  şüphesi durumunda hastadan alınan kanda yapılan testler ile tanı konulur. 

Frengi tedavisi nasıldır?

Hastada mutlaka diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklar da araştırılmalı ve onların da tedavileri yapılmalıdır. Hastalık kalçadan ya da damardan antibiyotikler ile tedavi edilebilir. Tedavi süresince hastanın cinsel partnerleri de tedavi edilmelidir. Tedavi sonrasında hasta mutlaka takibe alınmalı ve tedaviye cevabı değerlendirilmelidir.